Το πρόβλημα και τα αιτήματα των κτηνοτρόφων
Η ραγδαία επανεμφάνιση και εξάπλωση της ευλογιάς των αιγοπροβάτων σε πολλές περιοχές της Ελλάδας (όπως Λάρισα, Μαγνησία, Θράκη, Κεντρική και Δυτική Μακεδονία) έχει επιφέρει μαζικές θανατώσεις ζώων, προκαλώντας τεράστιες απώλειες στους βιοπαλαιστές κτηνοτρόφους. Οι θανατώσεις πραγματοποιούνται κατόπιν εντολής των αρχών, βασιζόμενες στα πρωτόκολλα της ΕΕ και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ).
Ο Ευρωβουλευτής Λευτέρης Νικολάου-Αλαβάνος, μέσω γραπτής ερώτησης (E-003155/2025), θέτει το ζήτημα της μη διασφάλισης αποζημιώσεων που να αναπληρώνουν πλήρως το χαμένο εισόδημα των κτηνοτρόφων, καθώς και των κενών σε αναγκαία μέσα για απολυμάνσεις, έλεγχο μετακινήσεων και τήρηση μέτρων βιοασφάλειας. Ζητά την άμεση αποζημίωση στο 100% των απωλειών (ζωικού κεφαλαίου, παραγωγής, εξόδων απολύμανσης, ζωοτροφών, κόστους καραντίνας κ.ά.) και την άμεση κάλυψη των κενών σε προσωπικό στις κτηνιατρικές υπηρεσίες, με προσλήψεις μόνιμων κτηνιάτρων και βοηθητικών ειδικοτήτων. Επιπλέον, ερωτά για τις συνέπειες του εμβολιασμού, τον οποίο η ίδια η Επιτροπή είχε συστήσει, και αν αναλαμβάνει η Ε.Ε. την ευθύνη για την κάλυψη στο 100% τυχόν απωλειών εισοδήματος των παραγωγών.
Η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διά του κ. Várhelyi, απαντά (20.10.2025) ότι τα μέτρα στήριξης για τον έλεγχο και την εκρίζωση της ευλογιάς είναι επιλέξιμα για συγχρηματοδότηση από την ΕΕ σε ποσοστό 30% κατ’ ανώτατο όριο.
Τα μέτρα για τη στήριξη του ελέγχου και της εκρίζωσης της ευλογιάς των αιγοπροβάτων μπορούν να είναι επιλέξιμα για συγχρηματοδότηση από την ΕΕ σε ποσοστό 30% κατ’ ανώτατο όριο. Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, στις επιλέξιμες δαπάνες περιλαμβάνονται η αποζημίωση για ορισμένες άμεσες δαπάνες (π.χ. υποχρεωτική θανάτωση των ζώων) ή δαπάνες που πραγματοποιούνται για την εφαρμογή υποχρεωτικών μέτρων ελέγχου (π.χ. δαπάνες απολύμανσης). Ωστόσο, διευκρινίζεται ότι δεν περιλαμβάνονται άλλες δαπάνες, όπως η πρόσληψη μόνιμου προσωπικού.
Επίσης, η ΕΕ παρέχει χρηματοδοτική στήριξη για τις περιοχές υψηλού κινδύνου μέσω δύο συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων: του προγράμματος για τις διασυνοριακές ζωονόσους (TAD) και του προγράμματος συντονισμένης διασυνοριακής επιδημιολογικής επιτήρησης περιοχών υψηλού κινδύνου (THRACE). Όσον αφορά τη διαδικασία, το οικείο κράτος μέλος πρέπει πρώτα να καταβάλει τις προαναφερθείσες δαπάνες για τα εν λόγω μέτρα στους δικαιούχους. Στη συνέχεια, υποβάλλει το σχετικό αίτημα στην ΕΕ. Μετά την παραλαβή και την αξιολόγηση του αιτήματος από την Επιτροπή, το ποσό της συγχρηματοδότησης από την ΕΕ μεταβιβάζεται στις αρμόδιες αρχές.
Ο εμβολιασμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρόσθετο μέτρο σύμφωνα με τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2023/361 της Επιτροπής. Επιπλέον, η τράπεζα εμβολίων κατά της ευλογιάς των αιγοπροβάτων της ΕΕ μπορεί να προμηθεύει δωρεάν δόσεις εμβολίου όταν ζητηθεί. Επιπρόσθετα, μπορεί να χορηγηθεί έκτακτη στήριξη από την ΕΕ για την κάλυψη της ζημίας που υφίστανται οι κτηνοτρόφοι των περιοχών που υπόκεινται σε περιορισμούς μετακίνησης λόγω κτηνιατρικών μέτρων (βάσει του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013).
Τέλος, στο πλαίσιο του ελληνικού προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης (2014-2022) και του Στρατηγικού Σχεδίου της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (2023-2027) μπορεί να παρασχεθεί ειδική στήριξη για επενδύσεις που αποσκοπούν στην αποκατάσταση του γεωργικού δυναμικού μετά από καταστροφικά φαινόμενα. Επιπλέον, τον Δεκέμβριο του 2024 θεσπίστηκε ένα νέο μέτρο (το M23) στο πλαίσιο των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης για την περίοδο 2014-2022 (πιθανή στήριξη σε εκμεταλλεύσεις που πλήττονται κατά 30% από απώλεια παραγωγής ή δυναμικού λόγω ζωονόσων), καθώς και ένα νέο μέτρο για την αντιμετώπιση της κρίσης στη δέσμη μέτρων απλούστευσης, το οποίο παρέχει τη δυνατότητα περαιτέρω βοήθειας.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις