Του Δρ. Παρασκευά Βασίλειου, Επικ. Καθηγητής, Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Τμήμα Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής
Η ισορροπημένη διατροφή του σκύλου μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την υγεία, την ευζωία και τη μακροζωία του. Για το σκοπό αυτό είναι αναγκαία η εξασφάλιση της ισορροπημένης διατροφής του σε επίπεδο ενέργειας, πρωτεΐνης και θρεπτικών συστατικών όπως οι βιταμίνες, τα ανόργανα στοιχεία και οι ινώδεις ουσίες.
Η διαχείριση της διατροφής του σκύλου πρέπει να βασίζεται στην επιλογή του κατάλληλου τύπου διατροφής με σιτηρέσια τα οποία να έχουν σχεδιαστεί από κατάλληλο λογισμικό στα οποία θα λαμβάνονται υπόψιν οι ανάγκες του κάθε ζώου ανάλογα με την φυλή, την ηλικία και τη δραστηριότητα του, ο τύπος διατροφής και η σύσταση των πρώτων υλών.
Επιπλέον πρέπει να λαμβάνονται ανά περίπτωση υπόψιν οι απαραίτητοι περιορισμοί συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών (πχ. λίπος, άμυλο, ινώδεις ουσίες) που σχετίζονται με την αποφυγή εμφάνισης μεταβολικών ασθενειών.
Όσον αφορά τον τύπο διατροφής που πρέπει να επιλέξει ο εκτροφέας/κηδεμόνας σημαντικό ρόλο έχει και η αποδοχή του από τον σκύλο, το κόστος του, η φθορά του από την παραγωγή έως την κατανάλωση, οι επιμολύνσεις, η ενδεχόμενη νοθεία σε θρεπτικά συστατικά αλλά και η εν γένει ποιότητα τους.
Φυσικά σε αυτό το σημείο πρέπει να τονιστεί πως σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι διαφορετικές διατροφικές ευαισθησίες αλλά και τα συχνά εντοπιζόμενα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την κληρονομικότητα του ζώου. Εδώ πρέπει να σημειωθεί, ότι η σωστή διατροφική διαχείριση δε δρα θεραπευτικά αλλά προληπτικά ώστε να προλαμβάνει τα προβλήματα υγείας που προκύπτουν από την κακή διατροφή του κατοικίδιου μας που συχνά σχετίζονται με τις διατροφικές συνήθειες που υιοθετεί από εμάς τους ίδιους (Cline et al. 2021).
Στην περίπτωση των θηρευτικών σκύλων (κυνηγόσκυλα) οι οποίοι σε επίπεδο δραστηριότητας κατατάσσονται σε ζώα που εκτελούν βαρύ και παρατεταμένο έργο πρέπει να καταρτίζονται σιτηρέσια, με βάση τις αυξημένες ενεργειακές τους ανάγκες. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό η ακριβής εκτίμηση των ενεργειακών αναγκών ενός θηρευτικού σκύλου σε συνδυασμό την επιλογή των κατάλληλων τροφών, την ποσότητα της καταναλισκόμενης τροφής και τη συχνότητα χορήγησης της σε καθημερινή βάση είναι βαρύνουσας σημασίας για την πρόληψη φαινομένων παχυσαρκίας ή υποσιτισμού αλλά και διαφόρων άλλων διαταραχών διατροφής του σκύλου που σχετίζονται άμεσα με την κατανάλωση ενέργειας (θερμίδων) μέσω της τροφής.
Οι ελάχιστες ενεργειακές ανάγκες (ΕΕΑ-Resting Energy Requirement) του κάθε κυνηγόσκυλου που εκτιμάται ότι εκτελεί βαρύ έργο καθώς και οι εκτιμώμενες ενεργειακές ανάγκες συντήρησης (ΕΑΣ-maintenance energy requirements) οι οποίες είναι αυτές που χορηγούνται τελικά μέσω της τροφής υπολογίζονται με τη χρήση κατάλληλου συντελεστή λαμβάνοντας υπόψιν τη δραστηριότητα και το στάδιο ζωής του σκύλου σύμφωνα με τους Gross et al. (2010) και την PNA energy calculators όπως παρουσιάζεται στον Πίνακα 1 και 2.
Πίνακας 1. Υπολογισμός αναγκών σε ενέργεια ΕΕΑ και ΕΑΣ ανάλογα με το στάδιο ζωής του και τη δραστηριότητα του σκύλου.
Πίνακας 2. Συντελεστές ανάλογα με το στάδιο ζωής και τη δραστηριότητα του σκύλου
Η χορήγηση των γευμάτων πρέπει να πραγματοποιείται σε 1-2 γεύματα ενώ στους θηρευτικούς σκύλους απαιτείται χορήγηση μέρους του σιτηρεσίου (10-15 %) 2 ώρες πριν την έναρξη της θήρας με σκοπό την αποφυγή υπογλυκαιμίας και συστροφής στομάχου. Μεγάλη προσοχή επίσης απαιτείται στην παροχή νερού καθώς το υψηλό έργο που παρατηρείται στα κυνηγόσκυλα έχει ως αποτέλεσμα την υψηλή παραγωγή θερμότητας (αποβολή με εξάτμιση εκπνεόμενης υγρασίας – 2,4 KJ/ml).
Ειδικά το καλοκαίρι υπολογίζεται ότι απαιτούνται 300 ml νερό/MJ επιπλέον έργου (Παρασκευάς Β., 2025).
Στην πράξη οι εκτροφείς/κηδεμόνες θηρευτικών σκύλων αντιμετωπίζουν 2 σημαντικά προβλήματα. Το πρώτο είναι η εξασφάλιση του ισόρροπου του σιτηρεσίου καθώς στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η παρασκευή του πραγματοποιείται εμπειρικά με τους αναμενόμενους κινδύνους για το ζώο και κατά δεύτερο λόγο σε περίπτωση πλήρους κάλυψης των αναγκών των σκύλων με τροφές του εμπορίου, το αυξημένο κόστος που προκύπτει.
Μια προτεινόμενη λύση για την εξασφάλιση της χρυσής τομής μεταξύ των 2 παραγόντων είναι η κατάρτιση σιτηρεσίων/διατροφολογίων για κάθε σκύλο από ειδικούς επιστήμονες σε θέματα διατροφής με την ταυτόχρονη προσθήκη ισορροπιστή βιταμινών/ιχνοστοιχείων μέσω τη χρήσης ειδικού λογισμικού, με προτεινόμενο τύπο διατροφής τον μαγειρευτό.
Με τον τρόπο αυτό η κάθε περίπτωση θα αντιμετωπίζεται ξεχωριστά με χαμηλό κόστος καθώς την Παρασκευή/μαγείρεμα του θα επωμίζεται ο ίδιος ο εκτροφέας και θα εξασφαλίζεται η πλήρης κάλυψη των αναγκών σε θρεπτικά συστατικά.
Για να επιτευχθεί αυτό ο εκάστοτε διατροφολόγος ζώων πρέπει να ενημερώνεται για το διατροφικό ιστορικό του σκύλου, τη διαθεσιμότητα και το κόστος των τροφών του εκτροφέα καθώς επίσης να σχεδιάζει κατάλληλο ισορροπιστή βιταμινών/ιχνοστοιχείων για την πλήρη κάλυψη των αναγκών σε νευραλγικά συστατικά για τη διατροφή του σκύλου όπως το ασβέστιο και ο φώσφορος, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β καθώς και οι βιταμίνες C και Ε.
Καλή όρεξη λοιπόν στους αγαπημένους μας τετράποδους συνεργάτες και φίλους.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις