Τοποθέτηση του Βαγγέλη Αποστόλου, Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Ν. Ευβοίας και πρώην Υπουργού, κατά τη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου, με θέμα ημερήσιας διάταξης την συνέχιση της επεξεργασίας και εξέτασης του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων και διεύρυνση του αντικειμένου της με αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και της διαχείρισης αστικών αποβλήτων, ενίσχυση της υδατικής πολιτικής - Εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για τη χρήση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μέσω της ενσωμάτωσης των οδηγιών ΕΕ 2018/2001 και 2019/944 – Ειδικότερες διατάξεις για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος».
«Πιστεύω ότι η παρουσία τόσο του Υπουργού όσο και του Γενικού Γραμματέα θα τους δώσει τη δυνατότητα να αφουγκραστούν τις απόψεις, τις προτάσεις που θα καταθέσω. Κατ' αρχήν θα σταθώ στις παρεμβάσεις της Κυβέρνησης -τωρινές και παλιότερες -στο δασικό χώρο. Είναι πολλές και έχουν ως στόχο την παράδοση των προστατευόμενων περιοχών και των περιοχών Natura στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Επίσης, την εξουδετέρωση χιλιάδων πράξεων κήρυξης αναδασωτέων και κυρίως την κατάργηση του τεκμηρίου κυριότητας του Δημοσίου.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το άρθρο 24 του Συντάγματος, που πολλές φορές ως τώρα επιχειρήθηκε η κατεδάφιση του, κατοχυρώνει ρητά την αρχή της αειφορίας, ορίζοντας ότι «απαγορεύεται η μεταβολή του προορισμού των δασών εκτός αν προέχει για την εθνική οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη χρήση τους που την επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον». Είναι το άρθρο 117 του Συντάγματος που υπερασπίζεται αυτή την αειφορία εισάγοντας το περιβαλλοντικό ισοζύγιο με τη διατύπωση ότι «δημόσια και ιδιωτικά δάση και δασικές εκτάσεις που καταστρέφονται από πυρκαγιά ή που με άλλο τρόπο αποψιλώνονται, δεν αποβάλλουν τον χαρακτήρα που είχαν πριν καταστραφούν και κηρύσσονται υποχρεωτικά αναδασωτέα αποκλείοντας τη διάθεσή τους για άλλο προορισμό». Μάλιστα για το άρθρο 117 δεν είχε υπάρξει η παραμικρή αμφισβήτηση πλην της αδιανόητης απόφασης 2499/2012 του ΣτΕ που αναφέρει ότι «σκοπός της διάταξης του άρθρου 117 του Συντάγματος παρά την απόλυτη διατύπωσή της δεν ήταν η παντελής απαγόρευση οποιασδήποτε επέμβασης σε αναδασωτέα έκταση» εντάσσοντας κατ' αυτόν τον τρόπο ουσιαστικά στο συγκεκριμένο ύψιστο δημόσιο συμφέρον το αίτημα για την εγκατάσταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Μια απόφαση, όμως, που κατέρριψε η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής, η οποία ρητά αναφέρει στην Έκθεσή της ότι «πράξεις κήρυξης αναδασωτέων, δεν μπορούν να ανακληθούν».
Επιχειρήσατε, επίσης, κύριοι Υπουργοί, με τον κλιματικό νόμο, να φέρετε μια τροπολογία για άρση αναδασώσεων, με σκοπό την εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που αναγκαστήκατε να την αποσύρετε, αλλά την ξαναφέρατε, έχοντας εξουδετερώσει, ουσιαστικά, ένα από τα βασικότερα άρθρα του εκτελεστικού νόμου του Συντάγματος, του ν.998/1979. Και αυτό το κάνατε χρησιμοποιώντας τη μερική κύρωση των δασικών χαρτών, παρότι γνωρίζατε ότι η συγκεκριμένη διαδικασία έχει κριθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας αντισυνταγματική.
Η κατάσταση για το δασικό χώρο έγινε ακόμα χειρότερη με μια εγκύκλιο που εξέδωσε στις 12/10/2022 ο Γενικός Γραμματέας Δασών, με την οποία εισάγει την κατάργηση του τεκμηρίου κυριότητας του Δημοσίου. Το τεκμήριο, όμως, αυτό υπάρχει εδώ και 187 χρόνια και απορρέει από τις συνθήκες απελευθέρωσης της χώρας, σύμφωνα με τις οποίες το Ελληνικό Δημόσιο έχει το δικαίωμα να το προβάλλει στις μη καλλιεργούμενες και μη οικοδομήσιμες εκτάσεις συγκεκριμένων περιοχών. Όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις υπερασπίστηκαν το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου, αναδεικνύοντας, ταυτόχρονα, ότι πρόκειται για μαχητό τεκμήριο – το τονίζω, για μαχητό τεκμήριο – που παρέχει δυνατότητες αναγνώρισης κυριότητας και σε τρίτους. Τέτοιες εκτάσεις είναι, για παράδειγμα, τα περισσότερα ελαιοπερίβολα, τα οποία έχουν συνδεθεί με νομές που φτάνουν μέχρι σήμερα χωρίς αναζήτηση κυριότητας. Αρκεί η απλή δήλωση ΟΣΔΕ για να τεκμηριωθεί και σε αυτές τις περιπτώσεις η αλλαγή χρήσης. Η δήλωση ΟΣΔΕ είναι αυτή που, ουσιαστικά, ερμηνεύει το οικονομικό τεκμήριο για τις συγκεκριμένες εκτάσεις.
Η αναγνώριση, βέβαια, της κυριότητας μπορούσε να γίνει είτε με νομοθετική παρέμβαση του Ελληνικού Κράτους με το βασιλικό διάταγμα του 1836, το πρώτο διάταγμα που προστάτευε τις συγκεκριμένες εκτάσεις, μέχρι και την πιο πρόσφατη του ν.3203/2003, είτε με αναγνωριστικές αποφάσεις του Υπουργού Γεωργίας, κατόπιν γνωμοδότησης του Συμβουλίου Ιδιοκτησίας Δασών, στο οποίο προσέφευγαν οι ενδιαφερόμενοι, είτε με αμετάκλητες αποφάσεις των τακτικών δικαστηρίων, αρκεί να ακολουθούνταν οι νόμιμες διαδικασίες. Εσείς τι κάνατε; Τα καταργείτε όλα αυτά, εξαφανίζοντας τη δυνατότητα του Δημοσίου να υποστηρίξει τα δικαιώματά του. Δεν έχει κανένα άλλο εργαλείο το Δημόσιο, όταν ρητά αναφέρεται ότι μόνο το Δημόσιο είναι υποχρεωμένο να φέρει στοιχεία , ενώ ο ιδιώτης σε μια τέτοια διαδικασία δεν έχει καμία υποχρέωση.
Άνισος ο αγώνας είναι όταν φεύγει το Δημόσιο και βλέπει την περιουσία του, ενώ κατά το τεκμήριο κυριότητας - μαχητό το επαναλαμβάνω –του ανήκει να χάνεται εντελώς. Αυτή είναι η τωρινή ιστορία. Όμως εγώ θα σας καταθέσω και πρόταση. Βεβαίως, η αναγνώριση της κυριότητας – και εδώ είναι το ουσιαστικό – μπορούσε να γίνει με αυτά που σας είπα προηγούμενα και, βεβαίως, από την πλευρά της επίλυσης των προβλημάτων που μπορούν και πρέπει να αντιμετωπιστούν, υπό την προϋπόθεση ότι θα γυρίσουν οι δασικοί χάρτες στο στάδιο της ανάρτησης. Εκεί, δηλαδή, μετά τη σύνταξη είναι το στάδιο της ανάρτησης. Εκεί εξετάζονται όλα τα προβλήματα και εκεί θα αναδειχθούν, λοιπόν, σε αυτή τη φάση, πόσα δασικού χαρακτήρα εδάφη αποτελούν καλλιεργούμενες εκτάσεις και πόσα αγροκτήματα δασώθηκαν από την εγκατάλειψη της αγροτικής δραστηριότητας.
Από τις δύο αυτές κατηγορίες, πρέπει να προκύψουν ποια είναι τα καταπατημένα, και η αρμοδιότητα αυτή, ανήκει ασφαλώς στο Εθνικό Κτηματολόγιο και είναι αυτό που θα αποφανθεί που ανήκει η κυριότητα. Όσον αφορά τη χρήση, που εκεί είναι το μεγάλο ζήτημα που συζητάμε στην προκειμένη περίπτωση, βεβαίως, όταν υπάρχει αγροτική χρήση η οποία μάλιστα επιβεβαιώνεται με δήλωση ΟΣΔΕ, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, ούτε μιλάμε για τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου. Συνεχίζεται η αγροτική δραστηριότητα, υπό την προϋπόθεση όχι μόνο ότι αφορά στον αγροτικό χαρακτήρα, αλλά και ότι δεν υπάρχει θέμα εξαγοράς, διότι, εάν αφήσετε ως προϋπόθεση την εξαγορά, να ξέρετε ότι θα έχετε πρόβλημα στο Συμβούλιο Επικρατείας, διότι ήδη υπάρχει απόφαση που έκρινε αντισυνταγματική την εξαγορά.
Άρα λοιπόν, έχοντας τη δήλωση ΟΣΔΕ και έχοντας απαλλάξει από το τεκμήριο κυριότητας του δημοσίου, αφού δεν υπάρχει στις αγροτικές εκτάσεις, προχωρούμε στις άλλες όμως εκτάσεις οι οποίες ήταν δασικού χαρακτήρα εδάφη. Εκεί οπωσδήποτε υπάρχει ένα ζήτημα και είναι αυτό που συμβαίνει στην επαρχία με τα ελαιοπερίβολα - είναι πάρα πολύ μεγάλο πρόβλημα-να συνεχίσουν τη νομή και το βλέπουμε μελλοντικά με τις ανάγκες, αν υπάρχουν και πόσες υπάρχουν, για να συνεχιστεί αυτή η δραστηριότητα.
Κανένας δεν διαφωνεί ότι τα αγροτικού χαρακτήρα εδάφη δεν πρέπει άμεσα να αποδοθούν, αλλά πρέπει να πάμε και πιο πέρα λίγο-υπό την προϋπόθεση ότι όταν είναι δασικού χαρακτήρα και διατίθεται στην αγροτική δραστηριότητα, πρέπει να είναι λίγο μαζεμένο. Καταλαβαίνετε όλοι τι σημαίνει να αφήσουμε και αυτά τα εδάφη σε αυτή τη διαδικασία.
Άρα λοιπόν ειλικρινά κύριε Αραβώση, θα έχετε μεγάλο πρόβλημα και ευθύνη την οποία θα αναλάβετε και εσείς και ο Υπουργός, όταν έχουμε μια περιουσία του δημοσίου η οποία με αυτές τις διαδικασίες χάνεται, δεν θα μείνει αυτό το πράγμα έτσι απλά, επειδή το αποφασίσατε και είναι σίγουρο βεβαίως, ότι την επομένη θα καταρριφθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Αλλά ας μείνουμε εκεί. Πρόταση λοιπόν υπάρχει, και μην ανακατεύετε το τεκμήριο κυριότητας του δημοσίου με τις αγροτικού χαρακτήρα εκτάσεις.».
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, θέλω μια διευκρίνιση. Ο κ. Υπουργός αναφέρθηκε σε εκχερσωμένα, τα οποία τελικά πού θα καταγραφούν, ως δασικού χαρακτήρα εδάφη και μετά από αυτή τη διαδικασία θα πάνε στο Εθνικό Κτηματολόγιο να καταχωρηθούν. Ναι ή όχι; Έτσι δεν είναι, θα πάνε στο Εθνικό Κτηματολόγιο για να καταγραφούν, να τελειώσει το θέμα και της κυριότητας τότε.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΜΥΡΑΣ (Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Δεν μιλάμε για κυριότητα.