Όταν η καινοτομία συναντά την κυκλική οικονομία, το υποποροϊόν της ελαιοπαραγωγής μετατρέπεται σε διατροφικό χρυσό. Ονομάζεται PhenOlives και φιλοδοξεί να αλλάξει τα δεδομένα στη διαχείριση των παραπροϊόντων του ελαιοτριβείου, δημιουργώντας υπετροφές, ενισχύοντας τα έσοδα των ελαιοτριβείων και τοποθετώντας την Ελλάδα στον διεθνή χάρτη της πράσινης καινοτομίας. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Agrocapital και συγκεκριμένα στον δημοσιογράφο Γιώργο Μπακόλα, ο Δρ. Γεώργιος Κατσαρός, εξωτερικός σύμβουλος του έργου PhenOlives, Διευθυντής του Εργαστηρίου Μηχανικής Τροφίμων στον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και ερευνητής, εξηγεί πώς ένας ταπεινός καρπός όπως η ελιά μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για την επόμενη ημέρα του αγροδιατροφικού τομέα, της τεχνολογίας και της μεσογειακής ταυτότητας.
- Κύριε Κατσαρέ, πώς θα περιγράφατε με μία φράση το όραμα της PhenOlives; Είναι η τεχνολογία σας απλώς μια λύση waste-to-value ή κάτι βαθύτερο για τη μεταμόρφωση του μεσογειακού αγροδιατροφικού τοπίου;
Η PhenOlives βλέπει την τεχνολογία και τις καινοτομίες του ως μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για τη μεταμόρφωση του αγροδιατροφικού τομέα στη Μεσόγειο. Η περιοχή αυτή έχει μια μακρά παράδοση στην παραγωγή ελιάς αλλά αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως η υπερβολική παραγωγή υποπροϊόντων ο περιορισμένος βαθμός βιωσιμότητας και η ανάγκη για καινοτόμες λύσεις που συμβάλλουν στην περιβαλλοντική προστασία και στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας. Η PhenOlives επιδιώκει όχι μόνο να μετατρέψει τα υποπροϊόντα σε εμπορεύσιμα προϊόντα, αλλά και να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε τους πόρους στη γεωργική παραγωγή. Με την καινοτόμο τεχνολογία του, προωθεί μια ολιστική προσέγγιση που ενσωματώνει την κυκλική οικονομία, την προώθηση βιώσιμων πρακτικών και την ανάπτυξη προϊόντων υψηλής διατροφικής και περιβαλλοντικής αξίας, όπως το αλεύρι ελιάς και τα εκχυλίσματα πολυφαινολών, επιδιώκοντας τελικά τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, την ενίσχυση της οικονομικής βιωσιμότητας των αγροτικών κοινοτήτων και την προαγωγή της υγείας και της ευημερίας των μεσογειακών κοινωνιών.
- Η διαχείριση των αποβλήτων από την παραγωγή ελαιολάδου παραμένει ένα "άβολο" θέμα για τη γεωργική βιομηχανία. Ποιο ήταν το σημείο καμπής που σας οδήγησε σε μια ριζικά διαφορετική προσέγγιση;
Το σημείο καμπής ήταν η συνειδητοποίηση του σημαντικού περιβαλλοντικού και οικονομικού φορτίου που προκαλούν τα απόβλητα. Η παραδοσιακή διαχείριση, όπως η απόρριψη ή η περιορισμένη επεξεργασία, οδηγεί σε ρύπανση και απώλεια πολύτιμων πόρων. Διαπιστώσαμε ότι περίπου το 85% της ελιάς χάνεται λόγω οξείδωσης κατά την παραγωγή, ενώ τεράστιες ποσότητες παραπροϊόντων συσσωρεύονται, δημιουργώντας προβλήματα τόσο περιβαλλοντικά όσο και οικονομικά. Αντιμετωπίσαμε έτσι την πρόκληση ως ευκαιρία, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία και την επιστήμη για να μετατρέψουμε το υποπροϊόν σε προϊόν υψηλής αξίας, σύμφωνα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας.
- Το αλεύρι ελιάς είναι ένα καινοτόμο προϊόν υψηλής διατροφικής αξίας. Πώς διασφαλίσατε ότι η τεχνολογία παραγωγής διατηρεί τις ιδιότητες των πολυφαινολών και των φυτικών ινών χωρίς τη χρήση χημικών;
Η PhenOlives εφαρμόζει πατενταρισμένη τεχνολογία με φυσικές μεθόδους διαχωρισμού και επεξεργασίας, χωρίς τη χρήση χημικών. Η διαδικασία είναι σχεδιασμένη ώστε να επιβραδύνει την οξείδωση και να διατηρεί τη φρεσκάδα και τη διατροφική αξία των βιοδραστικών συστατικών, υπό ελεγχόμενες συνθήκες θερμοκρασίας και ατμόσφαιρας, διασφαλίζοντας ότι το αλεύρι ελιάς παραμένει πλούσιο σε πολυφαινόλες και φυτικές ίνες, χωρίς υποβάθμιση της ποιότητας ή απώλεια ευεργετικών ιδιοτήτων.
- Πέρα από την τεχνολογία, ποια είναι η στρατηγική σας για την εμπορική ωρίμανση του προϊόντος; Υπάρχει ήδη ενδιαφέρον από τη βιομηχανία τροφίμων ή διεθνή δίκτυα λιανικής;
Η στρατηγική μας περιλαμβάνει συνεργασίες με τη βιομηχανία τροφίμων, παρουσία σε διεθνείς εκθέσεις και συνέδρια, στοχευμένες επαφές με δίκτυα λιανικής που εξειδικεύονται σε βιολογικά και βιώσιμα προϊόντα, καθώς και ανάπτυξη ταυτότητας brand με βάση την ενημέρωση και την εκπαίδευση των καταναλωτών. Ήδη έχουν εκδηλωθεί επαφές από εταιρείες τροφίμων που αναζητούν καινοτόμα συστατικά υψηλής διατροφικής αξίας και έχουμε δώσει προτεραιότητα στην αφήγηση της βιωσιμότητας του προϊόντος μέσω ψηφιακών καναλιών και συνεργασιών με ειδικούς της υγείας.
- Η χρήση μαύρου νερού και ξυλοπυρήνα δείχνει πλήρως κυκλική φιλοσοφία. Πώς διαχειρίζεστε το πολυπαραγοντικό μοντέλο παραπροϊόντων; Ποιες αγορές στοχεύετε για κάθε ένα από αυτά;
Η PhenOlives υιοθετεί ένα μοντέλο πλήρους αξιοποίησης κάθε παραπροϊόντος, κατευθύνοντας το μαύρο νερό, πλούσιο σε πολυφαινόλες, σε αγορές όπως τα συμπληρώματα διατροφής, τα καλλυντικά και η γεωργία, ενώ ο ξυλοπυρήνας αξιοποιείται σε βιοκαύσιμα ή βιοπλαστικά για τη βιομηχανία, δημιουργώντας ένα σύστημα όπου τίποτα δεν πάει χαμένο.
- Η τεχνολογία σας υπόσχεται περιβαλλοντική ουδετερότητα και οικονομική αξία. Ποια είναι τα πιστοποιημένα οφέλη σε όρους αποτυπώματος CO₂ και ESG; Υπάρχουν μετρήσιμα δεδομένα που δείχνουν αλλαγή στον κύκλο ζωής του προϊόντος;
Οι πρώτες μετρήσεις δείχνουν μείωση του αποτυπώματος CO₂ κατά 30–40% σε σχέση με τις συμβατικές πρακτικές, ενώ καταγράφεται βελτίωση σε ESG δείκτες που συνδέονται με κυκλικότητα, περιβαλλοντική ευθύνη και τοπική κοινωνική επίδραση, με στόχο την επίσημη πιστοποίηση μέσω ανεξάρτητων φορέων.
- Η ελληνική παραγωγή ελαιολάδου είναι κατακερματισμένη. Πώς προσεγγίζετε την ενσωμάτωση της τεχνολογίας σας σε αυτό το περιβάλλον; Χρειάζεται συνεταιριστική δράση ή λειτουργεί και ατομικά;
Αναπτύσσουμε λύσεις που απευθύνονται τόσο σε συνεταιρισμούς όσο και σε μεμονωμένους παραγωγούς, ξεκινώντας με πιλοτικές εφαρμογές και επενδύοντας στην ενημέρωση, ενώ προσαρμόζουμε την τεχνολογία σε διαφορετικές κλίμακες παραγωγής και αξιοποιούμε ευρωπαϊκά και εθνικά χρηματοδοτικά εργαλεία.
- Το αλεύρι ελιάς χαρακτηρίστηκε ως το νέο "πράσινο χρυσάφι". Πώς διασφαλίζετε ότι φτάνει στον καταναλωτή όχι ως niche μόδα αλλά ως μέρος της καθημερινής διατροφής;
Επενδύουμε στην εκπαίδευση των καταναλωτών, εντάσσουμε το προϊόν σε καθημερινά τρόφιμα μέσα από συνεργασίες με τη βιομηχανία, φροντίζουμε για ελκυστικά γευστικά προφίλ, προσβάσιμες τιμές και πιστοποιήσεις διατροφικής αξίας, ενώ προσαρμοζόμαστε συνεχώς στις τάσεις και στα σχόλια της αγοράς για να εδραιώσουμε το αλεύρι ελιάς στην καθημερινότητα.
- Ποιος είναι ο ρόλος της καινοτομίας στη διατήρηση της αγροτικής ταυτότητας της Ελλάδας; Πιστεύετε ότι τέτοιες τεχνολογίες μπορούν να αποτελέσουν γέφυρα μεταξύ παράδοσης και διεθνούς αγοράς;
Η καινοτομία ενισχύει την παραδοσιακή αξία των ελληνικών προϊόντων δίνοντάς τους νέα ζωή, τα καθιστά πιο ανταγωνιστικά διεθνώς, τα ενσωματώνει στις σύγχρονες ανάγκες υγιεινής διατροφής και βιωσιμότητας και δημιουργεί νέα εξαγωγικά κανάλια, λειτουργώντας ως γέφυρα ανάμεσα στην ταυτότητα και την παγκοσμιότητα.
- Αν η ελιά ήταν μια ιστορία για το μέλλον – τι θα γράφατε στο πρώτο της κεφάλαιο, με βάση την εμπειρία του PhenOlives;
Θα ξεκινούσε με την ένωση παράδοσης και τεχνολογίας, θα μιλούσε για τη διαχρονική αξία της ελιάς και για το πώς με καινοτομία μπορεί να συνεχίσει να εμπνέει ένα πιο υγιεινό, βιώσιμο και συνειδητό μέλλον, όπου από το απλό μπορούμε να δημιουργήσουμε κάτι σπουδαίο.
Σε έναν κόσμο που αναζητά απαντήσεις στη βιωσιμότητα, η τεχνολογία δεν είναι απλώς μια καινοτομία· είναι μια πρόταση ζωής. Με αφετηρία την ελιά και με όχημα την επιστήμη, η Ελλάδα επιχειρεί όχι μόνο να επιλύσει ένα χρόνιο πρόβλημα του αγροδιατροφικού τομέα, αλλά και να χαράξει μια νέα πορεία όπου η παράδοση, η περιβαλλοντική συνείδηση και η αγροτική ανάπτυξη συνυπάρχουν αρμονικά. Ίσως, τελικά, η ιστορία της ελιάς να μη γράφεται μόνο με λάδι, αλλά και με ιδέες που μυρίζουν μέλλον.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις