Η mckinsey, μια αμερικανική εταιρία παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών δημοσίευσε μια έκθεση, η έρευνά της οποίας επικεντρώθηκε στον τρόπο με τον οποίο έχουν εξελιχθεί τα μέτρα απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα, καθώς και στα βασικά εμπόδια για την υιοθέτησή τους και στις δράσεις που μπορούν να αναλάβουν οι φορείς του κλάδου και οι επενδυτές για να υποστηρίξουν την υιοθέτησή τους.
Ταυτόχρονα, οι συζητήσεις σχετικά με τις βιώσιμες μεταβάσεις επικεντρώνονται όλο και περισσότερο στις επιπτώσεις της γεωργίας στη φύση και την κοινωνία πέραν της κλιματικής αλλαγής.
Για παράδειγμα, οι γεωργικές εκτάσεις καλύπτουν το ήμισυ του συνόλου της κατοικήσιμης γης και ευθύνονται για το 70% των απολήψεων γλυκού νερού.
Επιπλέον, τα συστήματα τροφίμων αποτελούν τον κύριο παράγοντα απώλειας της βιοποικιλότητας σε όλο τον κόσμο και τα συστήματα αυτά έχουν αυξανόμενες επιπτώσεις στην ακεραιότητα της βιόσφαιρας, την ανθρώπινη υγεία και την πρόσβαση σε τρόφιμα.
Ενώ η κλιματική αλλαγή παραμένει στο επίκεντρο της παρούσας έκθεσης, η απαλλαγή από τον άνθρακα και οι δράσεις για την επίτευξή της δεν μπορούν να εξεταστούν χωριστά από τις ευρύτερες επιπτώσεις τους στη φύση και την κοινωνία.
Οι αντισταθμίσεις και άλλα οφέλη που συνδέονται με τις δράσεις απαλλαγής από τον άνθρακα επισημαίνονται σε όλη την έκθεση.
Η επίτευξη της μείωσης της θερμοκρασίας κατά 1,5° κελσίου θα απαιτήσει δράσεις που θα επεκταθούν πέρα από το αγρόκτημα σε όλη την αλυσίδα αξίας.
Οι κυριότερες από αυτές τις δράσεις είναι η μείωση των απωλειών και των αποβλήτων τροφίμων, η υιοθέτηση διατροφικών αλλαγών και η προσαρμογή του τρόπου χρήσης της καλλιεργήσιμης γης, οι οποίες είναι κρίσιμες για την απαλλαγή από τον άνθρακα και θα βοηθήσουν τον κλάδο να καλύψει τις παγκόσμιες ανάγκες σε τρόφιμα, διατηρώντας παράλληλα τα μέσα διαβίωσης των γεωργών.
* Αντιμετώπιση της σπατάλης τροφίμων. Περίπου το 30% της παγκόσμιας τροφής χάνεται ή σπαταλιέται κάθε χρόνο.
Η απώλεια και η σπατάλη τροφίμων όχι μόνο συμβάλλουν κατά προσέγγιση στο 8-10% των παγκόσμιων ανθρωπογενών εκπομπών , αλλά οδηγούν επίσης στην επισιτιστική ανασφάλεια και την υπερπαραγωγή, η οποία με τη σειρά της συμβάλλει στην υποβάθμιση της φύσης.
Εκτιμάται ότι τα απόβλητα τροφίμων θα μπορούσαν να μειωθούν κατά περίπου 23% έως το 2050, γεγονός που θα αντιστοιχούσε σε περίπου 0,7 μετρικούς γιγατόνους (Gt) ισοδύναμου CO2 (CO2e).
Για να επιτευχθούν αυτές οι μειώσεις, θα πρέπει να συνδεθούν καλύτερα οι αλυσίδες εφοδιασμού, να βελτιωθεί η συντήρηση, να προσαρμοστούν οι αγοραστικές συνήθειες και να γίνει πιο παραγωγική χρήση της απώλειας ή της σπατάλης τροφίμων, δημιουργώντας ευκαιρίες για τις βιομηχανίες σε όλη την αλυσίδα αξίας.
* Αλλάζοντας αυτό που τρώμε. Οι διατροφικές αλλαγές ανοίγουν ήδη νέες αγορές και δημιουργούν αξία για τους αγρότες και τις βιομηχανίες.
Οι παραγωγοί και οι καταναλωτές μπορούν να αποφύγουν την απελευθέρωση σημαντικού όγκου εκπομπών στρεφόμενοι σε εναλλακτικές πηγές πρωτεΐνης, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων φυτικής προέλευσης και των προϊόντων ζύμωσης ακριβείας και κυτταρικής παραγωγής που είναι σχεδόν πανομοιότυπα με τα προϊόντα ζωικής πρωτεΐνης.
Για παράδειγμα, οι κλασικές επιλογές με βάση τα φυτά εκπέμπουν το 12% των συνολικών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) που εκπέμπονται από τα βοοειδή και έχουν μικρότερη αναλογία μεθανίου ανά κιλό προϊόντος.
Η μετατόπιση της διατροφής από τις ζωικές πρωτεΐνες θα μπορούσε να εξοικονομήσει σχεδόν 640 εκατομμύρια εκτάρια γης, τα οποία με τη σειρά τους θα μπορούσαν να αναδασωθούν ή να αποτελέσουν τόπο για άλλες λύσεις που βασίζονται στη φύση.
Φυσικά, στην περίπτωση των εναλλακτικών πηγών πρωτεΐνης, οι συμβιβασμοί, συμπεριλαμβανομένης της ανθρώπινης υγείας, της πρόσβασης στα τρόφιμα και της ισότητας των αγροτών, είναι ιδιαίτερα σημαντικοί και πρέπει να λαμβάνονται επαρκώς υπόψη ως μέρος οποιασδήποτε μετάβασης.
* Αντιμετώπιση της χρήσης γης με λύσεις βασισμένες στη φύση. Η γεωργική γη καλύπτει περίπου 4,9 δισεκατομμύρια εκτάρια, ή το 38% της χερσαίας έκτασης του πλανήτη, και εκτιμάται ότι αντιπροσωπεύει περίπου το 80% της παγκόσμιας αλλαγής στη χρήση γης, καθώς η γη εκχερσώνεται ή μετατρέπεται για καλλιέργειες, παραγωγή ζωοτροφών ή βόσκηση.
Δεδομένου αυτού του τεράστιου αποτυπώματος χρήσης γης, οι λύσεις που βασίζονται στη φύση, συμπεριλαμβανομένων των λύσεων διατήρησης και αποκατάστασης, έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν 6,7 GtCO2e το 2050 - περίπου το 80% του συνολικού δυναμικού μείωσης.
Οι μεγαλύτεροι μοχλοί για την επίτευξη αυτού του δυναμικού αφορούν τις βελτιωμένες δασοκομικές πρακτικές, ιδίως την αποκατάσταση των δασών.
Ειδικότερα, η υιοθέτηση πολλών λύσεων που βασίζονται στη φύση θα απαιτήσει πιθανότατα αυξημένη εντατικοποίηση των χρήσεων γης για την κάλυψη της παγκόσμιας ζήτησης τροφίμων και επαρκή κίνητρα για τους αγρότες ώστε να περιορίσουν τη μελλοντική μετατροπή της γης.
Η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο καλλιεργούμε, η οποία αποτελεί το επίκεντρο της παρούσας έκθεσης, είναι ζωτικής σημασίας για μια επιτυχή μετάβαση.
Με βάση τις προηγούμενες εργασίες μας, ορίσαμε 28 μέτρα που μπορούν να στηρίξουν την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές στη γεωργική εκμετάλλευση, δημιουργώντας παράλληλα δυνητική αξία για τον κλάδο και τους γεωργούς (Διάγραμμα 2).
Μαζί, τα μέτρα αυτά έχουν ετήσια μείωση των εκπομπών κατά περίπου 2,2 GtCO2. Πολλά από αυτά τα μέτρα μπορούν να εφαρμοστούν με μικρό έως μηδενικό κόστος για τον γεωργό και έχουν οφέλη πέραν της μείωσης των εκπομπών, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της απόδοσης και της βιοποικιλότητας.
Παρόλο που υπάρχει μια πορεία 1,5˚ και μπορεί να δημιουργήσει αξία για τους αγρότες και τον ευρύτερο κλάδο, σημαντικά εμπόδια εμποδίζουν την υιοθέτηση λύσεων απαλλαγής από τον άνθρακα σε κλίμακα.
Οι αγρότες έχουν κεντρικό ρόλο στη μετάβαση στη βιωσιμότητα, αλλά δεν έχουν ακόμη επαρκή κίνητρα για την υιοθέτηση νέων μεθόδων και τεχνολογιών.
Ο εντοπισμός των εκπομπών και άλλες δράσεις απαιτούν νέες, καινοτόμες λύσεις για τη διευκόλυνση της απαλλαγής από τον άνθρακα.
Και υπάρχουν πολλά περιθώρια ανάπτυξης για να βοηθηθούν οι αγρότες να ξεπεράσουν τις προκλήσεις στην κλιμάκωση των δραστηριοτήτων τους και στη διατήρηση της κερδοφορίας τους.
Τα ευρήματα της παρούσας έκθεσης μπορούν να καθοδηγήσουν τους οργανισμούς τροφίμων και γεωργίας κατά τη μετάβασή τους σε μεγαλύτερη βιωσιμότητα.
Κάθε παρέμβαση θα πρέπει να προσαρμόζεται στο συγκεκριμένο πλαίσιο, αλλά σε γενικές γραμμές, η αλλαγή απαιτεί τα εξής:
* οικονομικά κίνητρα για την τόνωση της δράσης των γεωργών, είτε μέσω αγορών άνθρακα, πράσινων πριμοδοτήσεων, επιδοτήσεων, εκπτώσεων ή άλλων μηχανισμών πράσινης χρηματοδότησης
* συνεργασία με το οικοσύστημα και βελτιωμένη παρακολούθηση και ιχνηλασιμότητα για την προώθηση λύσεων στην αγορά και τη στήριξη της νομισματοποίησης των αλλαγών στις πρακτικές της εκμετάλλευσης και της λήψης αποφάσεων από τους αγοραστές
* έρευνα και επενδύσεις για την κάμψη της καμπύλης κόστους ώστε να μειωθεί το κόστος υιοθέτησης των υφιστάμενων λύσεων και να υποστηριχθεί η ανάπτυξη και η κλιμάκωση νέων τεχνολογιών.
Η αλυσίδα αξίας των τροφίμων και της γεωργίας έχει την ευκαιρία να δημιουργήσει ένα πιο βιώσιμο οικοσύστημα που θα τροφοδοτεί έναν αναπτυσσόμενο πλανήτη, διατηρώντας παράλληλα τα μέσα διαβίωσης των αγροτών.
Με εξατομικευμένη και συγκεντρωμένη δράση, οι φορείς του κλάδου, οι φορείς χάραξης πολιτικής και οι επενδυτές μπορούν να επιταχύνουν την πορεία προς αυτό το μέλλον, επιτρέποντας παράλληλα τη δική τους ανάπτυξη.
Αν και η πορεία προς την επίτευξη της επίτευξης του στόχου μείωσης κατά 1,5˚C δεν θα είναι απλή, μπορεί να δημιουργήσει πραγματική επιχειρηματική αξία για τους γεωργούς και τους φορείς σε όλη την αλυσίδα αξίας, με πρόσθετα περιβαλλοντικά οφέλη πέραν της μείωσης της κλιματικής αλλαγής.
Θα απαιτηθεί δράση πέραν του αγροκτήματος, αλλά υπάρχει πραγματική ευκαιρία να προωθηθεί η απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές στην εκμετάλλευση και ταυτόχρονα να αποκτηθεί επιχειρηματική αξία.
Ένα πιο βιώσιμο μέλλον για τη γεωργία που θα τροφοδοτεί έναν αναπτυσσόμενο πλανήτη, διατηρώντας παράλληλα τα μέσα διαβίωσης των γεωργών, είναι εφικτό.
Και οι φορείς του κλάδου, οι φορείς χάραξης πολιτικής και οι επενδυτές μπορούν να επιταχύνουν την πορεία προς το μέλλον, επιτρέποντας παράλληλα τη δική τους ανάπτυξη.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις