H βελτιστοποίηση της αγροτικής παραγωγής μέσω της βιώσιμης διαχείρισης των υδάτινων πόρων, η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης (ΠΕΔ Α.Μ.-Θ.) συμμετέχει σ’ ένα καινοτόμο διεθνές έργο το οποίο επιχορηγεί η Ευρωπαϊκή Ένωση με το ποσό των 6.000.000 ευρώ για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών άρδευσης ακρίβειας.
Πρόκειται για το ερευνητικό πρόγραμμα, FIGARO (Flexible and PrecIse IrriGation PlAtform to Improve FaRm Scale Water PrOductivity / Ευέλικτη και Ακριβής Πλατφόρμα για τη Βελτίωση της Υδατικής Παραγωγικότητας σε Κλίμακα Αγροτικής Καλλιέργειας).
Το πρόγραμμα προωθεί τη συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων, μικρο-μεσαίων επιχειρήσεων και διαχειριστικών φορέων με στόχο την ανάπτυξη σύγχρονων και εφαρμόσιμων εργαλείων εξοικονόμησης νερού σε επίπεδο αγροτικής εκμετάλλευσης.
Επικεφαλής εταίρος του έργου είναι η ισραηλινή πολυεθνική εταιρεία Netafim, ενώ συμμετέχουν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων (FAO), τα Πανεπιστήμια του Aarhus (Δανία), της Βαλένθια (Ισπανία), της Λισσαβώνας (Πορτογαλία), της Μπολώνια (Ιταλία) καθώς και σημαντικός αριθμός ευρωπαϊκών εταιρειών παραγωγής λογισμικού.
Η Ελλάδα συμμετέχει στο έργο με την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, εκπροσωπούμενη από το πρόεδρό της και δήμαρχο Καβάλας Κωνσταντίνο Σιμιτσή και το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (Δ.Π.Θ.) και επιστημονικά υπεύθυνο τον επίκουρο καθηγητή Γιώργο Συλαίο. «Η συμμετοχή της Ελληνικής Αυτοδιοίκησης στο συγκεκριμένο πρόγραμμα στοχεύει στην εξεύρεση πρακτικών λύσεων, ικανών να συνεισφέρουν σημαντικά στη μείωση της δημόσιας δαπάνης για την άρδευση, τη σωστή προετοιμασία των αγροτών για τις μεταβαλλόμενες συνθήκες που θα δημιουργήσει η εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Νερά (2000/60) της Ε.Ε. και στη βελτίωση του περιβαλλοντικού ισοζυγίου της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» επισημαίνει
ο κ. Σιμιτσής.
Η πανευρωπαϊκή κοινοπραξία ερευνητών και εταιρειών λογισμικού του FIGARO στοχεύει στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης και εξαιρετικά τεχνολογικά προηγμένης πλατφόρμας, η οποία θα προσφέρει στους αγρότες τη δυνατότητα να διαμορφώσουν ένα προγραμματισμό άρδευσης που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις ιδιαίτερες κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες της κάθε καλλιέργειας, εξηγεί ο δήμαρχος Καβάλας.
Ο ρόλος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων ΑΜ-Θ στο FIGARO είναι να λειτουργήσει ως φορέας ενημέρωσης και διάχυσης των διαδικασιών και των αποτελεσμάτων του έργου στις τοπικές κοινωνίες. Πώς λειτουργεί το πρόγραμμα Ο αγρότης-χρήστης θα λαμβάνει απλοποιημένες πληροφορίες με τη μορφή μηνυμάτων και διαγραμμάτων, έχοντας συνεχή και εύκολη πρόσβαση στη πλατφόρμα μέσω διαδικτύου χρησιμοποιώντας είτε τον Η/Υ είτε το κινητό του. Το σύστημα θα παρέχει στον αγρότη το βέλτιστο πρόγραμμα άρδευσης που θα πρέπει να εφαρμοστεί στην αγροτική του καλλιέργεια, σε κάθε χρονική στιγμή. Επίσης, θα συστήνει τις ακριβείς ποσότητες νερού άρδευσης, τον ακριβή χρόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας και τον αριθμό των αρδεύσεων ανά ημέρα. Θα συστήνει ακόμη τις απαιτούμενες ποσότητες λίπανσης. Οι χρήσεις νερού και λιπάσματος θα καταγράφονται σε πρωτόκολλο, το οποίο θα μπορεί να τροποποιηθεί από τον αγρότη-χρήστη. Θα παρέχεται η δυνατότητα χρήσης επαναχρησιμοποιούμενου ή υφάλμυρου νερού (αν χρειάζεται), σύμφωνα με τη τοπική και εθνική νομοθεσία.
Το υπό ανάπτυξη σύστημα θα είναι έτοιμο σε περίπου ένα χρόνο και θα αποτελεί μία ευέλικτη, χαμηλού κόστους και εύκολη στη χρήση υπολογιστική πλατφόρμα καταγραφής, πρόγνωσης και αξιολόγησης των ημερήσιων αρδευτικών αναγκών της κάθε αγροτικής εκμετάλλευσης. Η αποδοτικότητα του συστήματος FIGARO θα συγκριθεί με τα αντίστοιχα υπάρχοντα συστήματα, ενώ θα εκτιμηθεί ο οικονομικός και ο ενεργειακός αντίκτυπος της χρήσης του, θα προσδιοριστούν οι περιβαλλοντικές ωφέλειες σε σχέση με την έκλυση αζώτου και φωσφόρου και το αποτύπωμα άνθρακα καθώς και τη συνολική εξοικονόμηση νερού. Πιλοτικές υδροβόρες αγροτικές καλλιέργειες
Η αποτελεσματικότητα της υπό ανάπτυξη πλατφόρμας θα μελετηθεί σε πιλοτικές υδροβόρες αγροτικές καλλιέργειες της Περιφέρειας Α.Μ.Θ. Ειδικότερα, πιλοτικές καλλιέργειες βαμβακιού της περιοχής του Δήμου Αβδήρων της Περιφερειακής Ενότητας Ξάνθης θα μελετηθούν για τις σημερινές καταναλώσεις νερού και θα αξιολογηθεί η ποσότητα νερού που θα εξοικονομείται μετά τη χρήση της συγκεκριμένης πλατφόρμας. Μόλις ολοκληρωθεί η αξιολόγηση θα υλοποιηθούν δράσεις επίδειξης του συστήματος και εκπαίδευσης των αγροτών της Περιφέρειας Α.Μ.Θ. στη χρήση της πλατφόρμας.
Η εκπαίδευση των αγροτών και η ευρεία εφαρμογή του συστήματος αναμένεται να οδηγήσει στη σημαντική μείωση της κατανάλωσης του αρδευτικού νερού, στη μείωση της χρήσης λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων και γενικότερα στη αειφορική διαχείριση των υδατικών πόρων της κάθε αγροτικής περιοχής.
Ο κ. Σιμιτσής υπογραμμίζει ότι η συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο πρόγραμμα αυτό αποτελεί ένα κρίσιμο στοίχημα «αν λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι πάνω από τα 4/5 της κατανάλωσης νερού στη χώρα μας καλύπτει αρδευτικές ανάγκες, ενώ η ευρεία χρήση γεωτρήσεων σε συνδυασμό με την πρακτική της υπεράντλησης, σε πολλές περιοχές καθιστά επιτακτική ανάγκη την υλοποίηση πρωτοβουλιών για την αναστροφή της κατάστασης αυτής.
Είναι σαφές ότι οι ορθές πρακτικές άρδευσης αποτελούν βασικά εργαλεία για την οικονομική βιωσιμότητα των αγροτών, την περιβαλλοντική ισορροπία αλλά και την κοινωνική συνοχή των τοπικών κοινωνιών».
Επ’ ωφελεία των αγροτών και της τοπικής κοινωνίας
«Η υπό εξέλιξη αναθεώρηση της τιμολογιακής πολιτικής για τη χρήση του αρδευτικού νερού» επισημαίνει ο πρόεδρος της ΠΕΔ Α.Μ.Θ. και δήμαρχος Καβάλας «όπως ορίζει η κοινοτική νομοθεσία, σε συνδυασμό με την ανάγκη για την αειφόρο χρήση των φυσικών πόρων και την προσαρμογή της γεωργίας στην κλιματική αλλαγή καθιστούν την εξεύρεση πρακτικών και εφαρμόσιμων λύσεων επιτακτική και άμεση προτεραιότητα».
«Οφείλουμε ως Αυτοδιοίκηση, άμεσα, να αξιοποιήσουμε επ’ ωφελεία των αγροτών και της τοπικής κοινωνίας το γεγονός ότι εταιρείες και ερευνητές αναζητούν την ανάπτυξη συστημάτων που θα παρέχουν λύσεις οι οποίες θα είναι οικονομικά συμφέρουσες και απλές στη χρήση τους» καταλήγει ο κ. Σιμιτσής
