Η τελευταία έκθεση του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA) για την παγκόσμια αγορά σιταριού αποτυπώνει μια ξεκάθαρη στροφή: η προσφορά επεκτείνεται, η ζήτηση ενισχύεται, και οι μεγάλοι παίκτες ετοιμάζονται να αναδιανείμουν την ισχύ τους στο παγκόσμιο εμπόριο. Η παγκόσμια παραγωγή σιταριού εκτιμάται να αγγίξει τους 808,5 εκατομμύρια τόνους, αυξημένη κατά 8,8 εκατομμύρια τόνους από την περυσινή περίοδο. Η τάση είναι ανοδική, οι προμήθειες φουσκώνουν, και οι στρατηγικές αλλάζουν χέρια. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιστρέφει δυναμικά στην κορυφή, με αύξηση-ρεκόρ παραγωγής κατά 13,9 εκατομμύρια τόνους, ανατρέποντας το αφηγηματικό πλαίσιο που θέλει την ΕΕ να παραπαίει στις αγροτικές της επιδόσεις. Αντίθετα, οι ΗΠΑ βλέπουν πτώση στους 52,3 εκατ. τόνους, καθώς οι εκτάσεις καλλιέργειας συρρικνώνονται, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τη δυναμική τους στο σιτηρεσιακό παιχνίδι. Η Ρωσία ανεβάζει στροφές, αυξάνοντας την παραγωγή της κατά 2%, ενώ η Ουκρανία χάνει έδαφος, συμπιεσμένη από συγκρούσεις και δυσμενείς συνθήκες φύτευσης. Το Καζακστάν και η Αυστραλία πέφτουν, ενώ ο Καναδάς ετοιμάζεται για τη δεύτερη μεγαλύτερη συγκομιδή της ιστορίας του.
Η παγκόσμια κατανάλωση ανεβαίνει στους 804,7 εκατομμύρια τόνους, καταγράφοντας αύξηση 9,1 εκατομμυρίων. Η Ινδία οδηγεί την κούρσα στην κατηγορία τροφίμων και βιομηχανικής χρήσης, εκμεταλλευόμενη τη ρεκόρ παραγωγή της και τη σταθερή εγχώρια διαθεσιμότητα. Το Πακιστάν ακολουθεί, ωθούμενο από την αύξηση του πληθυσμού, αλλά και από τη δική του ανάγκη να καλύψει κενά που αφήνει πίσω η παραγωγική του αστοχία. Η κατανάλωση για ζωοτροφές αυξάνεται οριακά, γεγονός που φανερώνει μια αγορά που ακόμη ζυγίζει τις επιπτώσεις από τις τιμές, την ποιότητα και τη ρευστότητα προσφοράς. Τα παγκόσμια αποθέματα διατηρούνται σχεδόν σταθερά, στους 265,7 εκατομμύρια τόνους, με τη μείωση στην Κίνα (–3 εκατ. τόνοι) να εξισορροπείται από τις αυξήσεις σε ΕΕ, ΗΠΑ και Ινδία. Η Κίνα, πάντως, συνεχίζει να κατέχει σχεδόν το ήμισυ των παγκόσμιων αποθεμάτων, επιβεβαιώνοντας τον δομικό ρόλο της στο ισοζύγιο τροφίμων. Αντίθετα, το Πακιστάν χάνει το 25% των αποθεμάτων του, ενώ το Καζακστάν βυθίζεται λόγω της μειωμένης παραγωγής και της έλλειψης εξαγωγικών αντισταθμισμάτων.
Και ενώ οι αριθμοί φαίνονται σταθεροί, η μεγαλύτερη ένταση καταγράφεται στο παγκόσμιο εμπόριο. Με πρόβλεψη 214,2 εκατομμυρίων τόνων, οι εξαγωγές σιταριού αυξάνονται κατά 6%, σηματοδοτώντας επιστροφή σε ρυθμούς προ κρίσης. Η Ρωσία διατηρεί την πρωτιά, φτάνοντας τους 45 εκατομμύρια τόνους, ενώ η ΕΕ κάνει εντυπωσιακή άνοδο +7,5 εκατ. τόνων, φτάνοντας τα 34 εκατ. τόνους. Οι ΗΠΑ, όμως, κινούνται πτωτικά, όπως και η Αυστραλία και το Καζακστάν. Η Αίγυπτος διατηρεί τον τίτλο του κορυφαίου εισαγωγέα (13 εκατ. τόνοι), όχι μόνο για εσωτερική κατανάλωση, αλλά και για στρατηγική επαναεξαγωγή σε γειτονικές αγορές, όπως το Σουδάν. Η Κίνα διπλασιάζει τις εισαγωγές της, αν και παραμένει κάτω από τα επίπεδα του 2022, ενώ η Νοτιοανατολική Ασία, με αιχμή την Ινδονησία και τις Φιλιππίνες, κινείται σε υψηλότερες ταχύτητες, οδηγούμενη από τη μικτή ζήτηση για τρόφιμα και ζωοτροφές. Το Πακιστάν στρέφεται στις εισαγωγές, λόγω κατάρρευσης της εγχώριας παραγωγής και απόσυρσης των μέτρων κρατικής στήριξης.
Η Τουρκία διατηρεί τον έλεγχο στο εμπόριο αλευριού, χάρη στο καθεστώς τελειοποίησης που της επιτρέπει να μετατρέπει σιτάρι σε αλεύρι χωρίς δασμούς και να το επανεξάγει. Οι εξαγωγές της διατηρούνται σταθερές, ενώ η αγορά σκληρού σίτου της πιέζεται από τον αυξανόμενο ανταγωνισμό του Καναδά. Το Καζακστάν βλέπει τις εξαγωγές του να μειώνονται κατά 20%, υποχωρώντας σε σχέση με τον στρατηγικό του ρόλο στην Κεντρική Ασία.
Την ίδια στιγμή, η Ρωσία ανατρέπει τις προσδοκίες, με τα τελευταία στοιχεία από τη Rusagrotrans να δείχνουν ότι εξήγαγε 2,3 εκατομμύρια τόνους σιταριού τον Απρίλιο 2024, ξεπερνώντας τις εκτιμήσεις κατά 400.000 τόνους. Η αυξημένη τουρκική ζήτηση έπαιξε ρόλο-κλειδί σε αυτή τη δυναμική υπέρβαση, επιβεβαιώνοντας ότι ο σιτηρεσιακός χάρτης αλλάζει — και οι παίκτες που ελέγχουν το timing κερδίζουν.
Ο κόσμος του σιταριού μετασχηματίζεται. Η Ευρώπη ξαναβρίσκει τη θέση της, η Ρωσία παίζει με όρους υπερδύναμης, η Ασία γίνεται πιο διψασμένη για εισαγωγές και οι πολιτικές αποφάσεις επηρεάζουν τις σοδειές πιο άμεσα από τον καιρό. Οι χώρες που καταλαβαίνουν αυτή τη νέα ισορροπία δεν θα φροντίσουν απλώς να καλύψουν ανάγκες. Θα διαμορφώσουν την αγορά.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις