Η απότομη μείωση του πληθυσμού των μελισσών κατά τη διάρκεια του χειμώνα στο Βέλγιο έχει προκαλέσει ανησυχία τόσο στους επιστήμονες όσο και στους μελισσοκόμους, αλλά η πραγματικότητα όσον αφορά την υγεία των επικονιαστών σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι πιο περίπλοκη.
Σύμφωνα με το euractiv.com ο πληθυσμός των μελισσών μειώθηκε κατά 22,5% κατά τη διάρκεια του χειμώνα στο Βέλγιο, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα από την πλατφόρμα έρευνας για τις μέλισσες του Πανεπιστημίου της Γάνδης, Honeybee Valley.
Με βάση μια έρευνα σε περισσότερους από 700 μελισσοκόμους, η μελέτη αποκάλυψε μια ιδιαίτερα σοβαρή μείωση στην περιοχή των Βρυξελλών, όπου καταγράφηκε πτώση 44%.
Αν και η μείωση των πληθυσμών των μελισσών κατά τη διάρκεια του χειμώνα είναι φυσιολογική, τα ποσοστά είναι πιο κοντά στο 10%, δήλωσε η Ellen Danneels της Honeybee Valley στο βελγικό πρακτορείο ειδήσεων Belga.
Εξήγησε ότι οι τρέχουσες απώλειες οφείλονται σε ένα συνδυασμό παραγόντων, όπως το παράσιτο Varroa Mite, η απειλή των ασιατικών σφηκών, η μειωμένη διαθεσιμότητα τροφής, η χρήση φυτοφαρμάκων και ορισμένες πρακτικές μελισσοκομίας.
Μια ασαφής τάση
Για την ένωση προστασίας των μελισσών BeeLife, τέτοιες απώλειες δεν είναι μοναδικές στο Βέλγιο. «Αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη και συνεχιζόμενη τάση που παρατηρείται σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση», δήλωσε ένας εκπρόσωπος.
«Σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία», οι μέλισσες απειλούνται από εισβλητικά είδη όπως η Vespa Velutina και η Vespa Orientalis, σύμφωνα με την ΜΚΟ.
Το 2023, η πρωτοβουλία των πολιτών «Σώστε τις μέλισσες και τους αγρότες» συγκέντρωσε πάνω από ένα εκατομμύριο υπογραφές, καλώντας την Επιτροπή να προτείνει νομοθεσία για τη σταδιακή κατάργηση των συνθετικών φυτοφαρμάκων έως το 2035, επικαλούμενη την «εξαφάνιση» των επικονιαστών από το φυσικό περιβάλλον.
Ωστόσο, άλλα στοιχεία φαίνεται να αντικρούουν αυτή την άποψη.
Λόγω των πολυάριθμων εκστρατειών ευαισθητοποίησης που προειδοποιούν για τους κινδύνους εξαφάνισης των μελισσών από τη δεκαετία του 2000, η μελισσοκομία έχει σημειώσει άνοδο τις τελευταίες δεκαετίες, σύμφωνα με την ιταλική ιστοσελίδα Il Post.
Και αυτό φαίνεται να έχει αντίκτυπο. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), ο αριθμός των αποικιών μελισσών στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 13 % μεταξύ 1990 και 2023 – και κατά σχεδόν 50 % σε παγκόσμιο επίπεδο κατά την ίδια περίοδο.
Στην απάντησή της στην πρωτοβουλία «Σώστε τις μέλισσες και τους αγρότες», η Επιτροπή τόνισε ιδιαίτερα τα 8,1 εκατομμύρια μελισσοκομεία που υπάρχουν σήμερα σε αγροκτήματα σε όλη την ΕΕ.
Μην ξεχνάτε τις μέλισσες
Η αυξανόμενη κυριαρχία των μελισσών μπορεί στην πραγματικότητα να έχει αρνητικές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα, καθώς η Apis mellifera ανταγωνίζεται άλλα επικονιαστικά έντομα για τους ανθικούς πόρους, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας The New York Times.
«Οι επικονιαστές δεν είναι μόνο οι μέλισσες», δήλωσε ο Enrico De Lillo, ερευνητής περιβαλλοντικών επιστημών και φυτοπροστασίας στο Πανεπιστήμιο του Μπάρι. Δήλωσε στο Euractiv ότι είναι «αρκετά αναστατωμένος» από τη δημοσιότητα που δημιουργούν οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ που επικεντρώνονται μόνο στις μέλισσες. «Άλλοι επικονιαστές μπορεί να υποφέρουν από την παρουσία των μελισσών», δείχνει η έρευνά του.
Οι άγριες μέλισσες, για παράδειγμα, δεν τα πάνε καλύτερα από τις εμπορικές.
Στο Βέλγιο, η περιοχή της Φλάνδρας μόλις δημοσίευσε την πρώτη επίσημη κόκκινη λίστα άγριων μελισσών, αποκαλύπτοντας ότι το 10% των ειδών έχει εξαφανιστεί και το 30% είναι απειλούμενο ή ευάλωτο.
Τι κάνει η ΕΕ;
Η ΕΕ εκφράζει εδώ και χρόνια την ανησυχία της για τη μείωση των επικονιαστών, αλλά η πολιτική συνέχεια συχνά υστερεί.
Το 2013, η Επιτροπή ζήτησε από την Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) να συντάξει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον κίνδυνο της χρήσης φυτοφαρμάκων για τους επικονιαστές, αλλά τα κράτη μέλη δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν για την υιοθέτησή τους.
Πέρυσι, η EFSA επικαιροποίησε τις κατευθυντήριες γραμμές της, αλλά οι πολιτικές δεσμεύσεις παραμένουν ασαφείς.
Τώρα, όμως, ένα πιο δεσμευτικό βήμα φαίνεται να διαφαίνεται στον ορίζοντα. Στο πλαίσιο μιας νέας πρότασης για την αναθεώρηση των κανόνων επισήμανσης των φυτοφαρμάκων, η Επιτροπή πρότεινε την εισαγωγή ενός εικονογράμματος «επικίνδυνο για τις μέλισσες» – ενός κόκκινου τριγώνου με το εικονίδιο μιας νεκρής μέλισσας – στα προϊόντα που θεωρούνται επιβλαβή για τους επικονιαστές.
Η βιομηχανία φυτοφαρμάκων έχει αντιταχθεί στην ιδέα αυτή και τα κράτη μέλη παραμένουν διχασμένα, με αποτέλεσμα η τύχη της πρότασης να παραμένει αβέβαιη.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις