«Αν δεν ήταν η βασική ενίσχυση, θα είχαμε κλείσει το μαντρί προ διετίας», λέει με πίκρα ο Χρήστος Μ., κτηνοτρόφος από την Αιτωλοακαρνανία. Η φράση αυτό που καταγράφει με επιστημονική ακρίβεια η νέα έκθεση της Θεματικής Ομάδας για την Οικονομική Ευαλωτότητα της Γεωργίας της ΕΕ: η βιωσιμότητα της ευρωπαϊκής γεωργίας εξαρτάται πλέον σχεδόν απόλυτα από τις επιδοτήσεις.
Το Agrocapital επικοινώνησε με αγρότες από διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας, καταγράφοντας μια πραγματικότητα που επιβεβαιώνει τα ευρήματα της έκθεσης.
Στο 50% του μέσου ευρωπαϊκού εισοδήματος παραμένει το αγροτικό εισόδημα, σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, την ώρα που η ενεργειακή κρίση, ο πληθωρισμός στις εισροές, οι απρόβλεπτες καιρικές καταστροφές και η πίεση από τρίτες χώρες με φθηνότερη παραγωγή στραγγαλίζουν τις ευρωπαϊκές –και ελληνικές– εκμεταλλεύσεις. Δεν χρειάζομαι επιδότηση, χρειάζομαι τιμή», σημειώνει ο Θανάσης Π., παραγωγός από την Πέλλα.
Η μελέτη αναδεικνύει πως οι πιο ευάλωτες είναι οι μικρές και μεσαίες εκμεταλλεύσεις, αυτές που δεν διαθέτουν πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση, δεν απολαμβάνουν οικονομίες κλίμακας και επιχειρούν σε ορεινές ή νησιωτικές περιοχές με επιπλέον κόστη. Στις περιπτώσεις αυτές, η άμεση ενίσχυση της ΚΑΠ αποτελεί όχι στήριγμα, αλλά προϋπόθεση επιβίωσης. Στην Μαγνησία, η παραγωγός βιολογικών Ελένη Τ. είναι κατηγορηματική: «Χωρίς το πρόγραμμα για τις μειονεκτικές περιοχές, δεν θα έβγαινε ούτε το νερό του αγρού».
Η μελέτη δεν σταματά στην καταγραφή της κρίσης. Προτείνει στοχευμένες ενισχύσεις όπως η Αναδιανεμητική Στήριξη για τη Βιωσιμότητα (CRISS) και οι Συνδεδεμένες Ενισχύσεις σε κλάδους υψηλού ρίσκου, όπως η κτηνοτροφία— αλλά υπογραμμίζει την ανάγκη να ενισχυθούν τα εργαλεία διαχείρισης κινδύνων, τα συλλογικά σχήματα (Οργανώσεις Παραγωγών) και η διαφοροποίηση του αγροτικού εισοδήματος μέσω επεξεργασίας, αγροτουρισμού ή τοπικών αγορών.
«Όταν η τιμή της ντομάτας πέφτει, δεν έχεις πού να ακουμπήσεις. Δεν είμαστε χρηματιστήριο, έχουμε ζωντανό κόστος κάθε μέρα», λέει ο Παναγιώτης Σ., παραγωγός θερμοκηπιακών στην Ιεράπετρα. Η ανάγκη για δομικές μεταρρυθμίσεις και όχι μόνο ενέσεις ρευστότητας, όπως υποστηρίζει και η έκθεση, αναδεικνύεται από όλες τις μαρτυρίες.
Στη Μεσσηνία, ο ελαιοπαραγωγός Αντώνης Β. θέτει με απλό τρόπο το διακύβευμα «Όσο το λάδι πουλάει 10 ευρώ στο ράφι και μας το παίρνουν 3,70, κανένα σχέδιο δεν μπορεί να σταθεί». Οι στρεβλώσεις στην αλυσίδα αξίας, η έλλειψη διαφάνειας στις τιμές και ο ασύμμετρος ανταγωνισμός με χώρες εκτός ΕΕ δημιουργούν μια καθημερινότητα με υψηλό ρίσκο και ελάχιστη προβλεψιμότητα για τον αγρότη.
Η έκθεση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και απευθύνει έκκληση στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής: να προχωρήσουν σε τολμηρές παρεμβάσεις πριν η ευρωπαϊκή γεωργία αποσαθρωθεί. Χωρίς επενδύσεις σε καινοτομία, διαχείριση κινδύνου και αναδιάρθρωση της αγοράς, η ΚΑΠ κινδυνεύει να μετατραπεί από εργαλείο ανασυγκρότησης σε μηχανισμό παθητικής επιβίωσης.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις