Ο μηχανισμός καταβολής των αγροτικών ενισχύσεων, με πυλώνα τον ΟΠΕΚΕΠΕ, δεν βρίσκεται πλέον απλώς σε καθυστέρηση· βρίσκεται σε πλήρη απορρύθμιση. Το σύστημα που μέχρι πρότινος λειτουργούσε ως ο αιμοδότης του πρωτογενούς τομέα, έχει μετατραπεί σε ένα μηχανισμό που πνίγεται στη δική του γραφειοκρατία και αφήνει πίσω του ένα τοπίο οικονομικής ασφυξίας.
Οι πληρωμές έχουν σταματήσει για εβδομάδες ή, χειρότερα, πραγματοποιούνται με αλλοπρόσαλλο τρόπο, δημιουργώντας σύγχυση και αγωνία στους παραγωγούς. Η δυσλειτουργία αυτή δεν είναι απλώς ένα τεχνικό πρόβλημα. Εξελίσσεται πλέον σε παράγοντα συστημικής αποσταθεροποίησης, με επιπτώσεις που απειλούν να διαπεράσουν κάθε επίπεδο της αγοράς – από το χωράφι ως το ράφι.
Πρώτος δέκτης του σοκ, όπως πάντα, ο αγρότης. Οι άνθρωποι που παράγουν την τροφή της χώρας βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε μια κρίση ρευστότητας χωρίς τέλος. Δεν γνωρίζουν πότε –ή αν– θα πληρωθούν. Δεν μπορούν να αγοράσουν λιπάσματα, καύσιμα ή ζωοτροφές. Δεν μπορούν να προγραμματίσουν σπορές, να συντηρήσουν μηχανήματα, να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους.
Η ανασφάλεια αυτή μεταφράζεται σε πάγωμα της δραστηριότητας και σε επιβίωση μέρα με τη μέρα. Ο παραγωγός δεν ξοδεύει, δεν επενδύει, δεν κυκλοφορεί χρήμα. Και όταν ο αγρότης σταματά, σταματά και η ύπαιθρος.
Αυτό είναι το σημείο όπου το φαινόμενο γίνεται κοινωνικό. Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της τοπικής οικονομίας και της ελληνικής υπαίθρου. Όταν εκείνοι στεγνώνουν, ολόκληρη η περιφέρεια παγώνει.
Τα μαγαζιά βλέπουν τους τζίρους τους να καταρρέουν. Καφετέριες, ταβέρνες και μικρές επιχειρήσεις χάνουν την πελατεία τους. Η ψυχαγωγία και η κοινωνική ζωή μαραίνονται. Από τα συνεργεία μέχρι τα κομμωτήρια, κανείς δεν μένει ανεπηρέαστος.
Το ντόμινο είναι απλό αλλά αμείλικτο: ο αγρότης δεν πληρώνει → ο έμπορος δεν έχει ρευστό → οι υπάλληλοι μειώνουν κατανάλωση → η τοπική αγορά νεκρώνει. Το αποτέλεσμα είναι ένας φαύλος κύκλος που απειλεί με λουκέτα και ανεργία.
Ντόμινο στην εφοδιαστική αλυσίδα
Οι εταιρείες γεωργικών εφοδίων, λιπασμάτων και μηχανημάτων βλέπουν τα απλήρωτα τιμολόγια να συσσωρεύονται. Οι επισφάλειες εκτοξεύονται. Επιχειρήσεις με μικρά περιθώρια κέρδους οδηγούνται σε οικονομική ασφυξία.
Το πρόβλημα αρχίζει να ξεφεύγει από τα χωράφια και περνά στις αποθήκες, στις μεταφορές, στις βιομηχανίες τροφίμων. Η εφοδιαστική αλυσίδα τρίζει επικίνδυνα.
Η κρίση δεν μένει στην περιφέρεια. Η επαρχία είναι προμηθευτής των πόλεων, και όταν η παραγωγή σταματά, η έλλειψη προϊόντων και η αύξηση των τιμών είναι θέμα χρόνου.
Η μειωμένη εγχώρια παραγωγή σημαίνει περισσότερες εισαγωγές, σε υψηλότερες τιμές. Το αποτέλεσμα; Αύξηση του πληθωρισμού τροφίμων και υπονόμευση της επισιτιστικής ασφάλειας της χώρας.
Η επόμενη καλλιεργητική περίοδος, 2025-2026, κινδυνεύει να είναι μια από τις πιο δύσκολες της τελευταίας δεκαετίας – όχι λόγω καιρού, αλλά λόγω πολιτικής και διοικητικής παράλυσης.
Το πρόβλημα του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν είναι λογιστικό – είναι βαθιά πολιτικό. Κάθε μέρα καθυστέρησης μεταφράζεται σε απώλεια εμπιστοσύνης, παραγωγής και εισοδήματος.
Αν δεν υπάρξει άμεση αποκατάσταση της λειτουργίας του μηχανισμού πληρωμών, η αγορά θα αισθανθεί την έλλειψη ρευστότητας μέχρι τα Χριστούγεννα, με συνέπειες που δεν θα περιοριστούν στην ύπαιθρο, αλλά θα χτυπήσουν την πόρτα κάθε καταναλωτή.
Η χώρα δεν αντέχει μια ακόμη κρίση που ξεκινά από την αδράνεια των θεσμών και καταλήγει στα άδεια πορτοφόλια των πολιτών.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις