Στην πρόσφατη συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) που έλαβε χώρα στην Αλεξανδούπολη, η παρέμβαση του Νίκου Καλίνη, Programme Manager για την ΚΑΠ 2023–2027 στη DG Agri, ξεχώρισε για την καθαρότητα και τη θεσμική ακρίβεια του μηνύματός της. Από το 2022, ο κ. Καλίνης είναι ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την παρακολούθηση του ελληνικού Στρατηγικού Σχεδίου, έναν ρόλο που απαιτεί συνδυασμό τεχνικής εποπτείας, πολιτικής ενημέρωσης και συνεχούς αξιολόγησης της εφαρμογής των ενωσιακών κανόνων. Η τοποθέτησή του, προσεκτικά διατυπωμένη αλλά απολύτως σαφής, σκιαγράφησε μεν τις θεσμικές δυνατότητες στήριξης, όμως ανέδειξε και τις δομικές δυσκολίες που εξακολουθούν να βαραίνουν το ελληνικό σύστημα πληρωμών.
Ο κ. Καλίνης ξεκίνησε υπενθυμίζοντας ότι κατά την τελευταία χρηματοδοτική χρήση 150 εκατ. ευρώ δεν κατέληξαν στους Έλληνες παραγωγούς, παρότι τα κονδύλια του Πρώτου Πυλώνα ήταν διαθέσιμα και πλήρως κατανεμημένα. Από αυτά, 125 εκατ. ευρώ αφορούσαν άμεσες ενισχύσεις και 25 εκατ. ευρώ τομεακά προγράμματα. Το ποσό, αν και δεν απειλεί την ευρύτερη χρηματοδοτική σταθερότητα της ΚΑΠ, αποτελεί ωστόσο ένα ηχηρό σήμα για τις αδυναμίες του διοικητικού συστήματος, όπως τόνισε ο ίδιος με την ψυχρή ακρίβεια των αριθμών.
Ιδιαίτερο βάρος έδωσε στις καθυστερήσεις του Δεύτερου Πυλώνα, αποδίδοντας την υστέρηση όχι μόνο στη χρονική καθυστέρηση των προκηρύξεων, αλλά κυρίως στη μη ετοιμότητα του πληροφοριακού συστήματος, παρά τις προηγούμενες διαβεβαιώσεις ότι θα λειτουργούσε εγκαίρως. Η αργοπορία, όπως διευκρίνισε, δημιουργεί αλυσιδωτές επιπτώσεις: καθυστερούν οι ανακοινώσεις, καθυστερούν οι έλεγχοι, καθυστερούν οι πληρωμές. Το αποτέλεσμα είναι ένας αυξημένος κίνδυνος απώλειας πρόσθετων πόρων, οι οποίοι υπό κανονικές συνθήκες θα μπορούσαν να ενισχύσουν ουσιαστικά τις επενδύσεις της υπαίθρου.
Με το βλέμμα στραμμένο στο 2026, ο κ. Καλίνης υπογράμμισε ότι το κρίσιμο διακύβευμα δεν είναι άλλο από τη έγκαιρη έναρξη και έγκαιρη ολοκλήρωση του ΟΣΔΕ 2026. Επανέλαβε το αίτημά του που είχε διατυπωθεί ήδη από τον Μάιο του 2025 στην Κέρκυρα, να ανοίξει το σύστημα όσο το δυνατόν νωρίτερα, ώστε οι αρμόδιες αρχές, είτε η ΕΔΑΟΚ είτε ο ΟΠΕΚΕΠΕ, να μπορούν να πραγματοποιήσουν κανονικούς, εντός προθεσμιών ελέγχους. Η έγκαιρη λειτουργία του ΟΣΔΕ, σημείωσε, δεν αποτελεί τυπική διαδικαστική λεπτομέρεια: είναι η θεμελιώδης προϋπόθεση για την ομαλή ροή πληρωμών και την αποφυγή δημοσιονομικών απωλειών.
Ο επίλογος της παρέμβασής του ήταν θεσμικά μετρημένος αλλά καθαρός. Η DG Agri, όπως είπε, θα παράσχει κάθε δυνατή υποστήριξη, εντός του ορίου που θέτει το ενωσιακό νομικό πλαίσιο. Η αναφορά αυτή, λιτή αλλά ουσιαστική, κατέστησε σαφές ότι το περιθώριο ευελιξίας των Βρυξελλών δεν μπορεί να υποκαταστήσει τις ευθύνες της εθνικής διοίκησης, ούτε να αμβλύνει τις συνέπειες της οργανωτικής δυσλειτουργίας.
Η συνεδρίαση ολοκληρώθηκε με την υπόσχεση αναλυτικής παρουσίασης των δεδομένων για τον ΠΑΑ και το Στρατηγικό Σχέδιο, ωστόσο το πραγματικό βάρος των όσων ειπώθηκαν βρίσκεται στο πώς θα ανταποκριθεί η ελληνική πλευρά στα προειδοποιητικά σήματα. Στο μεταξύ, οι αριθμοί των Βρυξελλών και οι διαπιστώσεις του επικεφαλής της Επιτροπής για την εφαρμογή της ΚΑΠ αποτυπώνουν με ακρίβεια το σημείο στο οποίο βρίσκεται η χώρα: ένα διαχειριστικό σύστημα που μπορεί να αποδώσει, αλλά που εξακολουθεί να απειλείται από τις δυσλειτουργίες του.
Κύριος Καλίνης
Καλημέρα σας.
Ο συνάδελφός μου ασχολείται περισσότερο με το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης.
Εγώ επικεντρώνομαι περισσότερο στο τρέχον Στρατηγικό Σχέδιο για την αγροτική ανάπτυξη.
Το μήνυμά μου δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστο.
Την προηγούμενη χρηματοδοτική χρονιά, 150 εκατομμύρια ευρώ δεν πληρώθηκαν από τον πρώτο πυλώνα.
Ήταν χρήματα διαθέσιμα 125 εκατομμύρια από τις άμεσες ενισχύσεις και 25 εκατομμύρια από τα τομεακά προγράμματα.
Δεύτερον, έχουμε καθυστερήσεις στον δεύτερο πυλώνα.
Έχουμε καθυστερήσεις που, απ’ όσο καταλαβαίνω, σχετίζονται με το γεγονός ότι η πρόσκληση βγήκε αργά,
αλλά η αιτία ήταν ότι το πληροφοριακό σύστημα δεν ήταν έτοιμο.
Πέρυσι, ακριβώς έναν χρόνο πριν, νομίζω ότι οι εκπρόσωποι του ΟΠΕΚΕΠΕ μάς είχαν διαβεβαιώσει ότι το πληροφοριακό σύστημα θα ήταν έτοιμο.
Το ότι οι προκηρύξεις δεν έγιναν στην ώρα τους έχει ως αποτέλεσμα να καθυστερούν οι ανακοινώσεις, να καθυστερούν οι έλεγχοι, να καθυστερούν οι πληρωμές,
και έτσι υπάρχει κίνδυνος να χαθούν ακόμη περισσότερα χρήματα από τον δεύτερο πυλώνα.
Τώρα, για την επόμενη χρονιά.
Τι πρέπει να κάνουμε για την επόμενη χρονιά;
Θα ήθελα να σας ζητήσω, όπως σας ζήτησα και την τελευταία φορά, τον Μάιο, στην Κέρκυρα, να ανοίξει το ΟΣΔΕ όσο το δυνατόν νωρίτερα.
Το ΟΣΔΕ του 2026 πρέπει να ανοίξει στην ώρα του και να κλείσει στην ώρα του.
Ώστε οι αρμόδιοι φορείς, είτε η ΔΑΟΚ είτε ο ΟΠΕΚΕΠΕ, να έχουν τον χρόνο να κάνουν τους ελέγχους.
Για να μπορέσουμε να πάμε σε κανονικούς και τακτικούς ελέγχους.
Περισσότερες λεπτομέρειες στο δεύτερο μέρος της σημερινής μας συνεδρίασης,
όπου τα στοιχεία θα παρουσιαστούν αναλυτικά, τόσο για τον ΠΑΑ όσο και για το Στρατηγικό Σχέδιο.
Παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε υποστήριξη χρειαστείτε.
Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε — ό,τι επιτρέπεται από το νομικό πλαίσιο.
Αυτός είναι ο μοναδικός περιορισμός που έχουμε στη DG Agri· είναι το νομικό πλαίσιο.
Σε κάθε περίπτωση, σας διαβεβαιώνω ότι όλη η ιεραρχία μου έχει τη βούληση να βοηθήσει
σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση που περνά ο γεωργικός κόσμος στην Ελλάδα.
Σας ευχαριστώ.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις