Σημαντική μείωση της παραγωγής ελιάς στην Πορτογαλία αναμένεται την καλλιεργητική περίοδο 2025/26, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες, η παρατεταμένη ξηρασία και το αυξημένο κόστος παραγωγής επηρεάζουν αρνητικά τον κλάδο. Σύμφωνα με στοιχεία του National Institute of Statistics (INE), η συνολική παραγωγή εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει κατά 20% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά.
Το INE προβλέπει ότι η παραγωγικότητα των ελαιώνων θα διαμορφωθεί στα 2.801 κιλά ανά εκτάριο, έναντι 3.501 κιλών την περίοδο 2024/25, επίπεδο ελαφρώς χαμηλότερο και από τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας. Όπως επισημαίνεται, οι υψηλές θερμοκρασίες και οι ισχυροί ανοιξιάτικοι άνεμοι προκάλεσαν πτώση ανθέων και ακανόνιστη καρπόδεση στην περιοχή του Αλεντέζου, η οποία συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μέρος της πορτογαλικής παραγωγής ελαιολάδου. Στη βόρεια περιοχή Trás-os-Montes, οι υγρές και ψυχρές καιρικές συνθήκες είχαν επίσης αρνητικό αντίκτυπο στην καρπόδεση.
Στη συνέχεια, η απουσία θερινών βροχοπτώσεων και οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες εμπόδισαν την ανάπτυξη του καρπού, ενώ στην περιοχή Trás-os-Montes η κατάσταση επιδεινώθηκε από πυρκαγιές που κατέστρεψαν σημαντικές εκτάσεις παραδοσιακών ελαιώνων. Παρά τις χαμηλότερες αποδόσεις, το INE σημειώνει ότι η συγκομιδή επιβεβαίωσε καλή ποιότητα καρπού και ομαλή ωρίμανση, δημιουργώντας προσδοκίες για παραγωγή ελαιολάδων καλής ποιότητας.
Η εκτίμηση του INE ευθυγραμμίζεται με τις προβλέψεις της εθνικής ένωσης παραγωγών Olivum, η οποία είχε προαναγγείλει μείωση 20% στην παραγωγή ελιάς και πτώση 10% στην παραγωγή ελαιολάδου. Η εκτελεστική διευθύντρια της Olivum ανέφερε ότι κατά τους κρίσιμους μήνες της παραγωγής επικράτησαν εξαιρετικά ξηρές συνθήκες, με αποτέλεσμα πολλοί ελαιώνες να μην μπορούν να διατηρήσουν φυσιολογική ανάπτυξη του καρπού, οδηγώντας σε ανομοιογενή συγκομιδή ανά περιοχή και ποικιλία.
Σύμφωνα με στοιχεία της European Commission, η Πορτογαλία παρήγαγε 21.300 τόνους ελαιολάδου τον πρώτο μήνα της περιόδου 2025/26 και αναμένεται να ολοκληρώσει τη χρονιά με συνολική παραγωγή περίπου 150.000 τόνων. Το επίπεδο αυτό είναι αισθητά χαμηλότερο από τις αρχικές προβλέψεις των 170.000 έως 180.000 τόνων, καθώς και από τους 177.000 τόνους της προηγούμενης περιόδου.
Η υποχώρηση της παραγωγής συνοδεύεται από αυξημένο κόστος εργασίας, λιπασμάτων, καυσίμων και φυτοφαρμάκων, σε συνδυασμό με χαμηλές τιμές ελιάς για τους παραγωγούς. Η National Agricultural Confederation (CNA) χαρακτήρισε την κατάσταση «αιτία μεγάλης ανησυχίας» για τους παραδοσιακούς παραγωγούς, επισημαίνοντας ότι οι τιμές της ελιάς έχουν μειωθεί στα 0,55 ευρώ το κιλό, από 0,75 ευρώ το 2024 και 1,10 ευρώ το 2022.
Όπως αναφέρει η CNA, πολλοί παραγωγοί παραδίδουν τις ελιές τους στα ελαιοτριβεία χωρίς να γνωρίζουν το ύψος ή τον χρόνο πληρωμής, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις έχει γίνει λόγος για καταβολή αμοιβών ακόμη και τον Σεπτέμβριο του επόμενου έτους. Η συνομοσπονδία επισημαίνει επίσης την αύξηση του κόστους άλεσης, λόγω και της προσωρινής ανόδου του ΦΠΑ στις υπηρεσίες ελαιοτριβείων από 6% σε 23%, ποσοστό που αναμένεται να επανέλθει στο 6% τον Ιανουάριο του 2026.
Η CNA καλεί την πορτογαλική κυβέρνηση να διασφαλίσει «αξιοπρεπή εισοδήματα για τους αγρότες», μέσω νομοθεσίας που θα απαγορεύει την πώληση προϊόντων κάτω από το κόστος παραγωγής και με τη θέσπιση μηχανισμών ελέγχου για την εφαρμογή της.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις