Οι εξαγωγές 1/1-4/3/2022 φράουλας ανέρχονται σε 9.1291 έναντι 11.150 τόνων πέρυσι μειωμένες και λόγω του περιορισμού τους διακίνησης προς Ρωσίας μέσω άλλων Κ-Μ (επίπτωση εμπάργκο Λευκορωσίας π.χ. Λετονία 116 τ. έναντι 1.122 τ.) και ντοματών σε 5.769 τόνους έναντι 7.060 τ. πέρσι.
Συνεχίσθηκε η εξαγωγή πορτοκαλιών και μανταρινιών. Για τα πορτοκάλια και την νέα χρονιά η ροή εξαγωγών είναι χαμηλή, η ζήτηση είναι χαμηλότερη, η κατανάλωση επίσης και οι τιμές πιέζονται ακόμη περισσότερο.
Οι εξαγωγές πορτοκαλιού και μανταρινιού ήταν πολύ διαφορετικές από την αρχή της τρέχουσας εμπορικής περιόδου. Στο μέσον της περιόδου οι συνθήκες δεν έχουν αλλάξει, με χαμηλές προσδοκίες για τα πορτοκάλια. Τα μανταρινοειδή είχαν καλό εμπορικό αποτέλεσμα σε όλη τη διαδικασία συγκομιδής και πέτυχαν αποδεκτές τιμές. Η τιμή των πορτοκαλιών Navel συνεχίζεται σε χαμηλά επίπεδα. Η συγκομιδή του Navel Lane Late, συνεχίσθηκε με πολύ μέτριες τιμές.
Η μαζική είσοδος στην Ευρωπαϊκή Ένωση εσπεριδοειδών από τρίτες χώρες, τόσο λόγω των μεγάλων ποσοτήτων όσο και των χαμηλών τιμών, σημαίνει ότι τα ενωσιακά φρούτα συνάντησαν χαμηλότερες τιμές από την υπερπροσφορά.
Ήδη μετά την έναρξη του πολέμου η ζήτηση από τις αγορές της ΕΕ είναι μειωμένη.
Σε ορισμένες σημαντικές περιοχές καλλιέργειας εσπεριδοειδών κυρίως στην Αν. Πελοπόννησο από τις χιονοπτώσεις της 24/1 και του επακολουθήσαντος παγετού η ζημιά στους καρπούς εκτιμήθηκε ότι είναι σε υψηλά ποσοστά και αναμένεται και η εκτίμηση της τυχόν ζημιάς στα δένδρα.
Συνεχίζονται με χαμηλούς ρυθμούς οι εξαγωγές μήλων και από 1/9-4/3/22 η εξαγωγή τους ανέρχεται σε 42.381 τ. – 26,3% έναντι πέρσι.
Από 1/9/2021 έως και 4/3/2022 οι αναγγελίες φορτίων καταχωρήθηκαν στο ΜΕΝΟ για εξαγωγή-διακίνηση ακτινιδίων ,που αφορούσαν 152,535 τόνους αυξημένες κατά 11,2% εκ των οποίων προς τρίτες εκτός ΕΕ Χώρες 44.686 τ. ήτοι 29,3% του συνόλου έναντι 37.964 τ. πέρσι.
Η μειωμένη παραγωγή χειμερινών φρούτων και λαχανικών, λόγω καιρικών συνθηκών, η έλλειψη εργατικών χεριών τόσο στο στάδιο της συγκομιδής όσο και της συσκευασίας σε συνδυασμό με το κόστος στις μεταφορές οφειλόμενη τόσο σε αύξηση των καυσίμων όσο και των ναύλων των ατμοπλοικών δημιουργούν προβλήματα στην ομαλή εμπορική τους πορεία.
Κίνδυνο σημαντικών πιέσεων θα αντιμετωπίσουν οι τομείς της γεωργίας και ειδικότερα των οπωροκηπευτικών μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Μετά την έναρξη του πολέμου σταμάτησαν οι εξαγωγές ελληνικών οπωροκηπευτικών προς την Ουκρανία. Δεν εξάγουμε κατευθείαν στη Ρωσία φρούτα και λαχανικά επειδή επέβαλε αυτή η χώρα εμπάργκο στα κοινοτικά φρούτα και λαχανικά και άλλα τρόφιμα που ισχύει από τον Αύγουστο του 2014. Σε κοντινές χώρες όπως η Ρουμανία και η Πολωνία, οι εμπορικές σχέσεις είναι σχετικά ομαλές μη εμφανίζοντας δυσκολίες, τουλάχιστον προς το παρόν.
Αυτή τη στιγμή, οι αγορές στην Ουκρανία και όλες οι προγραμματισμένες αποστολές στη χώρα έχουν μπλοκαριστεί. Λόγω του κινδύνου εισόδου σε μια χώρα σε πόλεμο, οι μεταφορείς που είχαν φύγει στο παρελθόν έχουν πλέον γυρίσει πίσω Η Ουκρανία που βρίσκεται στην επικαιρότητα λόγω της έναρξης του πολέμου μετά τη ρωσική εισβολή με τις εξαγωγές των ελληνικών φρούτων και λαχανικών να έχουν διαμορφωθεί το 2021 σε 32.078 τόνους και αξίας 17,609 εκ ευρώ .
Οι εξαγωγές μας νωπών φρούτων και λαχανικών την τελευταία τριετία κατά μ.ο στην Ουκρανία , Λευκορωσία και εμμέσως προς την Ρωσία ανέρχονται κατ εκτίμηση σε 115-115 χιλ. τόνους (59+16+40) και οι εξαγόμενοι χυμοί και κομπόστες σε πρώτη ύλη καρπού ύψους 40 χιλ. τόνων Ήτοι ενός συνόλου 145-150 χιλ. τόνοι νωπών οπωροκηπευτικών εκτιμώμενης αξίας 160 έως 200 εκατ. ευρώ
Όσον αφορά την ΕΕ, οι κοινοτικές εξαγωγές νωπών φρούτων και λαχανικών στην Ουκρανία το 2021 ανήλθαν σε 346.076 τόνους αξίας 181,8 εκατ. ευρώ και οι εισαγωγές στην Λευκορωσία σε 400 χιλ τόνου Αυτές όλες οι ποσότητες θα επαναπροσανατολίσουν τον προορισμό τους προς τις Ευρωπαϊκές αγορές όπου η υπερπροσφορά θα μειώσει τις τιμές πώλησης σε χαμηλότερες τιμές από το κόστος παραγωγής, συσκευασίας και μεταφορών που ίσως να μην συμφέρει η συγκομιδή τους
Το ρωσικό εμπάργκο ήταν σημαντική απώλεια της πρώτης εκτός ΕΕ αγοράς για τον ελληνικό τομέα οπωροκηπευτικών . Το 2013, πριν από το εμπάργκο οι εισαγωγές ελληνικών φρούτων και λαχανικών στη Ρωσία ανήλθαν συνολικά σε 140.961 τόνους, και αξίας 164,481 εκατ. ευρώ καλύπτοντας ευρύ φάσμα προϊόντων.
Με βάση αυτά τα δεδομένα και τις προοπτικές προτείναμε σε σύσκεψη την 2/3/2022 υπό τον Υπουργό ΥΠΑΑΤ κ.Γ Γεωργαντά μέτρα για την αντιμετώπιση των διαταραχών στις αγορές μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ήτοι
- Η υποστήριξη του προγράμματος ανθεκτικότητας του Προέδρου Μακρόν με ενίσχυση της αντοχής του αγροδιατροφικού τομέα και της αύξησης της παραγωγής στις κρίσεις,
- Δημιουργία ενιαίου Ταμείου (κατά το πρότυπο του ενιαίου ταμείου ενέργειας) που θα παρέχει στήριξη στους ευρωπαίους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων και τις επιχειρήσεις απέναντι στις αυξήσεις κόστους (εισροών) λόγω του κόστους των λιπασμάτων , φυτοφαρμάκων και ζωοτροφών αλλά και τυποποίησης-συσκευασίας, υλικών συσκευασίας, μεταποίησης και μεταφορικών Κόστος που θα είναι μικρότερο των τιμών πώλησης που θα διαμορφωθούν από την υπερπροσφορά και την υποκατανάλωση και χρειάζεται ελάφρυνσή του για να μπορεί να προσαρμοσθεί στις διαμορφωθησόμενες τιμές λιανικής πώλησης
- Παράλληλη ενεργοποίηση των προβλεπόμενων πολιτικών της ΚΟΑ Οπωροκηπευτικών για αντιμετώπιση των κρίσεων στην αγορά για την αποσυμφόρηση της προσφοράς στην λιανική πώληση των νωπών οπωροκηπευτικών
- Επανεξέταση του καθεστώτος εισαγωγών με εντατικοποίηση των ελέγχων από τρίτες χώρες στην ΕΕ
- Επίσπευση προκήρυξης και γρήγορης αξιολόγησης του μέτρου 4.2.1 προκειμένου να εκσυχρονισθεί ο μηχανολογικός εξοπλισμός των συσκευαστηρίων – τυποιποιητηρίων, ψυκτικών και αποθηκευτικών εγκαταστάσεων αλλά και μεταποιητικών επιχειρήσεων και να βελτιωθεί το κόστος τους καθιστώντας τις πιο ανταγωνιστικές, Γ Πολυχρονάκης.»