Η οργή αυξάνεται μεταξύ των αγροτών στην Ανατολική Ευρώπη, οι οποίοι λένε ότι η βιασύνη για την αποστολή των σιτηρών από την Ουκρανία απειλεί τις επιχειρήσεις τους, και αυτό διαβρώνει σταθερά την πολιτική καλή θέληση, σημειώνει το Bloomberg.
Η Πολωνία και άλλα γειτονικά κράτη συμφώνησαν να βοηθήσουν στην εξαγωγή σιτηρών από την Ουκρανία στις παγκόσμιες αγορές, αφού η ρωσική εισβολή μπλόκαρε τις εξαγωγές πέρυσι. Μέρος της προσφοράς αυτής συσσωρεύεται τώρα στην ανατολική Ευρώπη και απειλεί τα τοπικά μέσα διαβίωσης.
Το πλεόνασμα έχει δημιουργηθεί από τις δυσχέρειες των υποδομών, καθώς και από τους αγρότες που καθυστερούν να πουλήσουν την περσινή παραγωγή. Η συσσώρευση σιτηρών μετατρέπεται σε πολιτικό ζήτημα, καθώς οι διαμαρτυρίες ξεχύνονται στους δρόμους.
Οι ντόπιοι καλλιεργητές κράτησαν τη σοδειά τους προσδοκώντας υψηλότερες τιμές μετά τον πόλεμο. Η ευρύτερη παγκόσμια ύφεση έχει αντίθετα ωθήσει τις τιμές προς τα κάτω, αφήνοντας τους αγρότες στην Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία και τη Βουλγαρία να αντιμετωπίζουν χαμηλότερα έσοδα και να αγωνίζονται να αδειάσουν τα αποθέματά τους πριν από την έναρξη της νέας συγκομιδής το καλοκαίρι.
Οι πολιτικοί ηγέτες, οι οποίοι αρχικά έσπευσαν να υποστηρίξουν την Ουκρανία, αρχίζουν να διαμαρτύρονται.
"Πρέπει να βοηθήσουμε την Ουκρανία στη μεταφορά και την πώληση σιτηρών σε χώρες εκτός της ΕΕ", ανέφερε σε ανάρτησή του στο Facebook ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι, ο οποίος πριν από τέσσερις μήνες προσέφερε 20 εκατομμύρια δολάρια για να βοηθήσει την Ουκρανία να εξάγει τα σιτηρά της στην Αφρική. "Αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει εις βάρος των πολωνών γεωργών και των τοπικών αγορών".
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να περιορίσει την ποσότητα της ουκρανικής προμήθειας που εισέρχεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, επειδή αποσταθεροποιεί τις τοπικές αγορές, είπε.
Η υπερκάλυψη είναι σε μεγάλο βαθμό τοπική. Οι εξαγωγές της Ουκρανίας στις παγκόσμιες αγορές εξακολουθούν να είναι πολύ χαμηλότερες από τα προπολεμικά επίπεδα, καθώς η συμφωνία για την απομάκρυνση των σιτηρών από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας παραμένει επισφαλής.
Η εισβολή της Ρωσίας προκάλεσε ανησυχίες για την επιδείνωση της επισιτιστικής κρίσης, καθώς οι τιμές των τροφίμων εκτινάχθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ, ενώ τεράστιες ποσότητες σιτηρών και φυτικών ελαίων της Ουκρανίας έμειναν εγκλωβισμένες. Οι κυβερνήσεις αναγκάστηκαν να επέμβουν για να διατηρήσουν τη ροή των προμηθειών, με την ανατολική Ευρώπη να αναδεικνύεται σε οδό διέλευσης. Ενώ ορισμένα λιμάνια έχουν ανοίξει ξανά, ο ρυθμός των αποστολών είναι περιορισμένος. Οι σιδηροδρομικές, οδικές και ποτάμιες μεταφορές παραμένουν ζωτικής σημασίας.
Οι εισαγωγές στην Πολωνία αυξήθηκαν σε 2,45 εκατομμύρια τόνους το 2022 από μόλις 100. 000 τόνους τα προηγούμενα χρόνια, γεγονός που μετατράπηκε σε τεράστιο εγχείρημα για το σιδηροδρομικό δίκτυο. Το τροχαίο υλικό έπρεπε να αλλάξει επειδή οι ράγες ήταν διαφορετικές από εκείνες της Ουκρανίας, γεγονός που καθυστερούσε τις αποστολές. Προτεραιότητα στις αμαξοστοιχίες δόθηκε επίσης στον άνθρακα που η Πολωνία αναγκάστηκε να εισάγει μετά την απαγόρευση των ρωσικών προμηθειών.
Ο υπουργός Γεωργίας της Πολωνίας Χένρικ Κοβάλτσικ είπε στους παραγωγούς τον Ιούνιο να μην πουλήσουν τα σιτηρά τους επειδή οι τιμές είναι απίθανο να πέσουν. Ωστόσο, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του σιταριού του Σικάγο έχουν μειωθεί σχεδόν στο μισό από τα ρεκόρ που είχαν σημειωθεί αμέσως μετά το ξέσπασμα του πολέμου, καθώς οι τεράστιες σοδειές σε άλλους βασικούς φορτωτές, όπως η Ρωσία και η Αυστραλία, κατέστειλαν τους φόβους για έλλειψη προσφοράς.
Η ζήτηση για εισαγωγές σιτηρών υποχωρεί επίσης σε περιοχές-κλειδιά, όπως η Βόρεια Αφρική - μία από τις κύριες αγορές σιταριού της ΕΕ - καθώς οι οικονομίες εκεί παραπαίουν, δήλωσε η Χέλενε Ντούφλοτ, αναλύτρια σιταριού στην Strategie Grains.
Στις 17 Μαρτίου, μια ομάδα αγροτών ντυμένων με κίτρινα γιλέκα και σφυρίζοντας με σφυρίχτρες, επιτέθηκε στον Κοβάλτσικ σε μια αγροτική έκθεση στο Κίελτσε της νότιας Πολωνίας. Αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το χώρο.
Πέντε ημέρες αργότερα, ο υπουργός δέχτηκε επεισόδια και αυγά κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης με τον Επίτροπο Γεωργίας της ΕΕ Γιανούζ Βολτσιεκόβσκι στην πόλη Jasionka, δύο ώρες οδικώς από τα σύνορα με την Ουκρανία. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο Kοβάλτσικ συμφώνησε σε ένα σχέδιο που περιλαμβάνει τουλάχιστον 10 δισεκατομμύρια ζλότυ (2,3 δισεκατομμύρια δολάρια) σε βοήθεια και μια δέσμευση για την ενίσχυση της χωρητικότητας των λιμανιών.
Ωστόσο, οι αγρότες δεν το βάζουν κάτω, υποσχόμενοι ότι θα επαναλάβουν τις διαμαρτυρίες αν η κατάσταση δεν βελτιωθεί τις επόμενες δύο με τρεις εβδομάδες.
Πολιτικές επιπτώσεις
Η δυσαρέσκεια μπορεί να έχει πολιτικές συνέπειες. Η Πολωνία και η Σλοβακία αντιμετωπίζουν εκλογές αργότερα φέτος και οι αγρότες αποτελούν σημαντικό εκλογικό σώμα.
Ένας πρώην πρωθυπουργός της Σλοβακίας που απορρίπτει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και τις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία προηγείται στις δημοσκοπήσεις.
Η Βουλγαρία βρίσκεται σε παρόμοια κατάσταση, με τις κάλπες να αναμένονται αυτό το Σαββατοκύριακο. Η Πολωνία έχει δεχθεί περισσότερους από ένα εκατομμύριο Ουκρανούς πρόσφυγες και είναι από τους μεγαλύτερους χορηγούς στρατιωτικής και ανθρωπιστικής βοήθειας προς το Κίεβο.
Οι Ρουμάνοι αγρότες ταξίδεψαν στις Βρυξέλλες την Τετάρτη για να διαμαρτυρηθούν μπροστά από το κτίριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ανεμίζοντας πανό που έγραφαν "Οι Ρουμάνοι αγρότες αξίζουν σεβασμό!" Η χώρα, ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς καλαμποκιού και σιταριού στην ΕΕ, έχει διευκολύνει περισσότερες από τις μισές εξαγωγές σιτηρών της Ουκρανίας από την αρχή του πολέμου.
Οι εισαγωγές αυξήθηκαν σε 570. 000 τόνους πέρυσι από σχεδόν μηδενικές τιμές, σύμφωνα με τον Ραζβάν Φιλιπέσκου, αντιπρόεδρο της Ένωσης Αγροτών Παραγωγών στην περιοχή Dobrogea.
Ο πρόεδρος Κλάους Γιοχάνις δήλωσε ότι το ταμείο κρίσης του μπλοκ ύψους 56 εκατομμυρίων ευρώ (61 εκατομμυρίων δολαρίων) για τους αγρότες ήταν ανεπαρκές, ενώ επέκρινε επίσης ότι δεν συνυπολογίζει τις "τεράστιες θυσίες" που έκανε το βαλκανικό έθνος.
Σε επιστολή τους προς την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η Βουλγαρία και τα τέσσερα κράτη της ΕΕ που περιβάλλουν την Ουκρανία πίεσαν το μπλοκ να αυξήσει την οικονομική στήριξη προς τους αγρότες, να εξετάσει το ενδεχόμενο αγοράς του πλεονάζοντος σιτηρού για ανθρωπιστική βοήθεια ή ακόμη και να περιορίσει τις εισαγωγές από την Ουκρανία.
Η Σλοβακία επιθυμεί η ΕΕ να συνεργαστεί με το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ για να διασφαλίσει ότι τα ουκρανικά σιτηρά μεταφέρονται εκτός των κρατών μελών, σύμφωνα με άτομο που γνωρίζει τη συζήτηση, το οποίο ζήτησε να μην κατονομαστεί επειδή οι συνομιλίες είναι ιδιωτικές.
Ωστόσο, η ουκρανική προμήθεια θα μπορούσε επίσης να παίξει ρόλο στην κάλυψη τυχόν ελλείψεων στην Ευρώπη. Η ξηρασία σε ολόκληρη την ΕΕ το περασμένο καλοκαίρι κατέστρεψε την εγχώρια συγκομιδή καλαμποκιού, με αποτέλεσμα να χρειαστούν επιπλέον εισαγωγές για να καλυφθεί το κενό. Ωστόσο, οι αποστολές είναι πιθανό να μειωθούν τους επόμενους μήνες, καθώς ο πόλεμος πλήττει τις σοδειές.
"Το σύνολο των εξαγωγών από την Ουκρανία θα μειωθεί, συμπεριλαμβανομένων των εξαγωγών προς την ΕΕ, αυτό είναι σαφές", δήλωσε ο Άλεξ Λισίτσα, διευθύνων σύμβουλος της ουκρανικής αγροτικής επιχείρησης IMC.
Προκύπτουν επίσης ανησυχίες ότι η ίδια η συμφωνία διαμετακόμισης σιτηρών μπορεί να παραβιαστεί.
"Κανείς δεν επιβλέπει τη συμφωνία των κυρίων ότι η Ευρώπη θα είναι έδαφος διαμετακόμισης των σιτηρών της Ουκρανίας προς την Αφρική", δήλωσε ο 'Εμιλ Μάσο, πρόεδρος του Σλοβακικού Επιμελητηρίου Γεωργίας και Τροφίμων. "Δεν δουλεύει, το σιτάρι μένει εδώ"
Εν τω μεταξύ, ο θυμός συνεχίζει να ξεχειλίζει. Στη Βουλγαρία, οι παραγωγοί σιτηρών απέκλεισαν τα συνοριακά περάσματα με τη γειτονική Ρουμανία για τρεις ημέρες, ζητώντας αποζημιώσεις. Σχεδόν το 80% της σοδειάς ηλίανθου του 2022 παραμένει απούλητο και οι αγρότες κατέχουν περισσότερους από 3 εκατομμύρια τόνους σιταριού από πέρυσι, δήλωσε ο Κρασιμίρ Αβράμοφ, ιδρυτής της Εθνικής Ένωσης Παραγωγών Σιτηρών της χώρας.
Ο Βισλάβ Γκριν, 65 ετών, καλλιεργεί καλαμπόκι, σιτάρι, κανόλα και τεύτλα σε ένα οικογενειακό αγρόκτημα 320 εκταρίων στο Rogow της ανατολικής Πολωνίας. Λέει ότι οι τιμές των σιτηρών έχουν μειωθεί κατά 40% και ότι έχει ακόμα εκατοντάδες τόνους να πουλήσει.
"Κάθε χρόνο τέτοια εποχή είχα κάποιο πλεόνασμα. Αλλά ποτέ δεν είχα τόσο μεγάλο πλεόνασμα όσο τώρα", δήλωσε ο Γκριν σε συνέντευξή του. "Οι επιχειρηματικοί μου εταίροι καθυστερούν τις πληρωμές και χρειάζομαι τα χρήματα γιατί πρέπει να αρχίσω να καλλιεργώ τα σιτηρά μου τώρα"
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις