Με κόστος 31.000 ευρώ τo κιλό το κρέας

Στις 31 Ιανουαρίου η επικεφαλής ομάδα μιας startup βιοτεχνολογίας, της Memphis Meats (φωτό), μαζεύτηκε γύρω από ένα τραπέζι για να δοκιμάσει για πρώτη φορά το προϊόν της: Ένα αληθινό κομμάτι βοδινό κρέας από το εργαστήριο, όχι από αγελάδα. Με κόστος 31.000 ευρώ τo κιλό το κρέας που παρήγαγαν μάλλον δεν πρόκειται να φτάσει στην αγορά σύντομα. Όμως, σε κάποια χρόνια από τώρα, τα ρεστοράν μπορεί να διαφημίζουν το καλύτερο κρέας τους ως προϊόν εργαστηρίου κι όχι βιολογικής εκτροφής. Στα μελλοντικά μενού ενδέχεται να περιλαμβάνονται μπέργκερ «του σωλήνα».

Αυτό τουλάχιστον είναι το πλάνο για να... ξεπεραστεί το φυσικό κρέας. Με ό,τι συνεπάγεται αυτό.

Οι πρώτες πρακτικά εφαρμόσιμες ιδέες για την δημιουργία κρέατος αποκλειστικά στο εργαστήριο γεννήθηκαν από την έμπνευση συγκεκριμένης προσπάθειας καρδιολογικής θεραπείας, η οποία χρησιμοποιούσε βλαστοκύτταρα για την αναγέννηση καρδιακού μυ μετά από έμφραγμα. Πάνω στην ίδια τεχνική θα μπορούσαν να δημιουργήσουν κρέας.

Πολλοί μεγαλοεπενδυτές με βαριά ονόματα έχουν βάλει στο μάτι το κρέας εργαστηρίου ή το «καλλιεργημένο» κρέας όπως λέγεται στον χώρο, όχι μόνο ως λύση για ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα, αυτό της τροφής, αλλά κυρίως ως επικερδής επιχείρηση.

Το 90% των διατροφών στην ανθρωπότητα περιλαμβάνουν κάποιο είδος κρέατος. Όμως, το κρέας θεωρείται υπέρμετρα δαπανηρό. Οικονομικά, αλλά και περιβαλλοντικά. Σύμφωνα με κάποιες έρευνες, η κτηνοτροφία και γενικότερα η ζωική παραγωγή ευθύνεται για το 14.5% των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου.

Μεγάλο περιβαλλοντικό πρόβλημα είναι και η αποψίλωση γης για την βόσκηση ζώων. Στην Ν.Αμερική, η εξάπλωση των καλλιεργειών σόγιας που χρησιμοποιούνται  κυρίως ως ζωοτροφή για βοοειδή κατέστρεψε, μόνο σε ένα χρόνο, 4.500 τετραγωνικά μίλια παρθένου τροπικού δάσους.

Στο μεταξύ η ακόρεστη όρεξη της ανθρωπότητας για κρέας συνεχίζει να αυξάνει. Η κατανάλωση κρέατος αναμένεται να διπλασιαστεί ως το 2050. Ακόμη και με τις πιο προηγμένες τεχνικές αγροτοκαλλιέργειας, οι ειδικοί θεωρούν ότι ο πλανήτης δεν θα τα καταφέρει να ανταπεξέλθει. Ήδη η κτηνοτροφία χρησιμοποιεί το 30% της επιφάνειας του πλανήτη, σύμφωνα με έκθεση των Ηνωμένων Εθνών του 2007. Σε αυτά προστίθεται και το διογκούμενο πρόβλημα της έλλειψης νερού.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι όσο οικονομικά συμφέρει να τρώμε κρέας που προέρχεται από ζώα, η πλειοψηφία του κόσμου θα συνεχίσει να το κάνει. Οι εταιρίες δημιουργίας κρέατος εργαστηρίου προσπαθούν να αλλάξουν τα μαθηματικά δεδομένα, χαμηλώνοντας το κόστος παραγωγής. Υπολογίζουν ότι θα μπορέσουν τα επόμενα χρόνια να παράξουν 1 θερμίδα κρέατος εργαστηρίου με μόλις 3 θερμίδες ενέργειας, πολύ φτηνότερα δηλαδή από τις 23 θερμίδες τροφής που χρειάζονται για να παραχθεί η κάθε θερμίδα βοδινού κρέατος που προέρχεται από μια αγελάδα.

Το 2013 είχε γίνει άλλη μια προσπάθεια δημιουργίας εργαστηριακού κρέατος από μια ολλανδική εταιρία ονόματι Mosa Meat σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ. Δημιούργησαν το πρώτο μπέργκερ αποκλειστικά από κύτταρα εργαστηρίου. Το κόστος του ήταν ακόμη πιο αστρονομικό, στα 330.000 δολάρια και είχε την επιδότηση του CEO της Google Σέργκει Μπριν.

Σήμερα η συγκεκριμένη εταιρία ισχυρίζεται ότι έχει καταφέρει να δημιουργήσει κρέας με πολύ μικρότερο κόστος, στα 27 με 45 δολάρια την λίβρα. Υπολογίζει, μάλιστα, να ρίξει στην αγορά κρέας εργαστηρίου σε μια σχετικά ακριβή τιμή σε πέντε χρόνια, όμως σε άλλα πέντε εκτιμά πως οι τιμές του κρέατος εργαστηρίου θα είναι πιο ανταγωνιστικές σε σχέση με ό,τι πληρώνουμε για το φυσικό κρέας τώρα.

Γευστικά, το κρέας που ως τώρα έχει κατασκευαστεί έχει κριθεί ικανοποιητικό αλλά όχι ισάξιο με του κανονικού. Οι εταιρίες επικεντρώνονται όχι μόνο στο να μιμηθούν στην γεύση το φυσικό κρέας, αλλά βλέπουν μεγάλες δυνατότητες στο να δημιουργήσουν εργαστηριακά μια πρωτεϊνη πιο υγιεινή και πιο νόστιμη από το καλύτερο βοδινό προερχόμενο από ζώα που τρέφονται με φυσικό χορτάρι. Για παράδειγμα, ένα κόκκινο κρέας που τα λιπαρά του θα μειώνουν και δεν θα αυξάνουν τις καρδιοπάθειες. Με Ω-3 που στην φύση βρίσκονται στα ψάρια κι όχι το κρέας.

Ήδη σε αυτό ακούγεται  ότι έχουν επενδύσει η Horizons Ventures από το Χονγκ Κονγκ του δισεκατομμυριούχου Λι-Κα Σινγκ και το Thiel Foundation του Πίτερ Τίλ (συνιδρυτής του PayPal  και ο πρώτος «εξωτερικός» επενδυτής του Facebook).

Το καλλιεργημένο κρέας θα σημάνει μεγάλες αλλαγές στην κτηνοτροφία και στην βιομηχανία του κρέατος. Ακόμη θεωρείται πως όταν εισέλθει στην αγορά θα αλλάξει και τις παραδοσιακές διατροφές βάση θρησκείας αλλά και τις συνήθειες των χορτοφάγων. Βάση της λογικής ότι δεν θανατώνεται κάποιο ζώο για να παραχθεί κρέας.

Προς το παρόν βέβαια η διαδικασία της δημιουργίας κρέατος στο εργαστήριο βασίζεται σε έναν ειδικό και ακριβό ορό που προέρχεται από αγέννητα έμβρυα αγελάδων, όμως οι παραγωγοί προσπαθούν να κόψουν τελείως αυτή την διασύνδεση με την βιομηχανία του κρέατος και να κατορθώσουν να παρακάμψουν το συγκεκριμένο βιολογικό υλικό από την διαδικασία.