Η Κοινή Αλιευτική Πολιτική (ΚΑλΠ) αναθεωρήθηκε για τελευταία φορά το 2002. Έκτοτε, έχει πραγματοποιηθεί πρόοδος στην ανάπτυξη των πολυετών σχεδίων διαχείρισης των ιχθυαποθεμάτων. Έτσι, ορισμένα αποθέματα έχουν επανέλθει σε βιώσιμα επίπεδα. Τα ενδιαφερόμενα μέρη έχουν εμπλακεί στενά στην ανάπτυξη πολιτικής και το καθεστώς ελέγχου έχει βελτιωθεί. Ορισμένες επιδοτήσεις στον αλιευτικό στόλο, οι οποίες ήταν αναποτελεσματικές και αντιπαραγωγικές έχουν καταργηθεί. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ενισχύσει τη συνεργασία της με τρίτες χώρες. Ωστόσο, χρειάζεται περισσότερη δουλειά.
Η τρέχουσα μεταρρύθμιση επιδιώκει να ολοκληρώσει το έργο που ξεκίνησε πριν από 10 χρόνια κινούμενη προς τρεις κατευθύνσεις:
α) τη μεγιστοποίηση της βιώσιμης εκμετάλλευσης των ιχθυαποθεμάτων με παράλληλη μείωση του αντίκτυπου στους αλιευτικούς πόρους και στο περιβάλλον,
β) την παροχή προϋποθέσεων για ισχυρές, βιώσιμες, ανταγωνιστικές επιχειρήσεις
γ) την αναγνώριση και προαγωγή του καίριου ρόλου του αλιευτικού κλάδου στις παράκτιες περιοχές.
Για να γίνει το όραμα αυτό πραγματικότητα, η μεταρρύθμιση προτείνει:
Βιώσιμη αλιεία
Για να διατηρηθεί το μέγεθος του ιχθυοπληθυσμού στα μέγιστα δυνατά επίπεδα παραγωγικότητας, η αλιεία θα επιτρέπεται μόνο στον βαθμό που θα διασφαλίζεται ότι θα είναι δυνατή κάθε χρόνο η μέγιστη δυνατή συγκομιδή αλιευμάτων. Το επιθυμητό επίπεδο ονομάζεται Μέγιστη Βιώσιμη Απόδοση (εν συντομία ΜΒΑ). Πολυετή σχέδια διαχείρισης θα καταρτιστούν για όλα τα αποθέματα βάσει των επιστημονικών δεδομένων. Θα απαγορευθούν επίσης οι απορρίψεις ανεπιθύμητων αλιευμάτων. Μέσω επιλεκτικών αλιευτικών εργαλείων και άλλων μέτρων, τα ανεπιθύμητα αλιεύματα θα μειωθούν και θα ελαχιστοποιηθούν. Για να διασφαλισθεί ότι θα σταματήσουν οι απορρίψεις, οι αλιείς θα υποχρεούνται με την πάροδο του χρόνου να εκφορτώνουν στην στεριά όλα τα αλιεύματα, ακόμη και τα ανεπιθύμητα.
Προσαρμογή της ικανότητας και βελτίωση της αποδοτικότητας του στόλου
Επίσης, εισάγονται οι μεταβιβάσιμες αλιευτικές παραχωρήσεις – ένα νέο σύστημα για τη κατανομή αλιευτικών δυνατοτήτων. Οι παραχωρήσεις αυτές θα μπορούν να μεταβιβάζονται μεταξύ των αλιέων, για να βοηθηθεί η βελτίωση της αποδοτικότητας του στόλου και της κερδοφορίας και η εξισορρόπηση της ικανότητας του στόλου και των διαθέσιμων ευκαιριών αλίευσης. Σκάφη αλιείας μικρής κλίμακας μπορούν να εξαιρεθούν από το σύστημα. Επίσης, οι αλιείς θα μπορούν να γίνονται αποδέκτες ειδικής υποστήριξης από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας – το νέο χρηματοδοτικό μέσο της ΚΑλΠ – για την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων τους με περισσότερο βιώσιμο τρόπο.
Αποκέντρωση της της λήψης αποφάσεων σε επίπεδο περιφερειών και εμπλοκή των ενδιαφερόμενων μερών
Η μεταρρύθμιση προτείνει ένα μοντέλο διακυβέρνησης αποκεντρωμένο στις περιφέρειες. Τα κράτη μέλη της ΕΕ μαζί με τα ενδιαφερόμενα μέρη σε μια θαλάσσια περιοχή θα συνεργάζονται πάνω στους λεπτομερείς κανόνες και τα μέτρα διαχείρισης για τα πολυετή σχέδια τα οποία υιοθετήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Η αποκέντρωση της λήψης αποφάσεων σε επίπεδο περιφερειών ανταποκρίνεται στην έκκληση για περισσότερες διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη και καλύτερη προσαρμογή των μέτρων στην περιφερειακή πραγματικότητα των διαφορετικών τύπων αλιείας.
Ανάπτυξη και θέσεις εργασίας
Απώτερος στόχος αυτής της μεταρρύθμισης είναι να διασφαλίσει την βιώσιμη εκμετάλλευση και με αυτόν τον τρόπο, την οικονομική ευμάρεια για τον αλιευτικό κλάδο. Ο τερματισμός της υπεραλίευσης και η επιστροφή των αποθεμάτων στα επίπεδα που μπορούν να μας παράσχουν τα μέγιστα βιώσιμα επίπεδα αλιευτικής συγκομιδής υπόσχονται ένα βιώσιμο μέλλον.
Τα στοιχεία από χώρες οι οποίες έχουν εφαρμόσει ανάλογες πολιτικές συνηγορούν υπέρ αυτής της προσέγγισης. Για παράδειγμα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου μόνον το 21 % των αποθεμάτων υπεραλιεύεται, η αλιευτική βιομηχανία αποτιμάται σε 183 δισ. δολάρια (150 δισ. Ευρώ) και εξασφαλίζει 1,5 εκατομμύριο θέσεις εργασίας. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υπεραλιεύεται αυτή τη στιγμή το 47 % των αποθεμάτων του Ατλαντικού και το 80 % αυτών της Μεσογείου. Ενώ τα αλιεύματα είναι κατά 20 % υψηλότερα σε όγκο από αυτά των Ηνωμένων Πολιτειών, η αλιεία αποφέρει σήμερα κέρδη μόνον 35,6 δισ. ευρώ και εξασφαλίζει 310 000 θέσεις εργασίας (από τις οποίες 138 500 στον κλάδο αλίευσης).