Όταν ο θεσμικός πυρετός δεν κατεβαίνει, ο ασθενής πρέπει να παραδεχτεί πως δεν πρόκειται για απλό κρυολόγημα.
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ, επί δεκαετίες ο «φύλακας» των κοινοτικών επιδοτήσεων στην Ελλάδα, βρέθηκε τις τελευταίες μέρες στο προσκήνιο για όλους τους λάθος λόγους. Και αν η δημόσια εικόνα του Οργανισμού κρατούσε ακόμη έναν μανδύα διοικητικής ουδετερότητας, η πρόσφατη έφοδος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO) στα γραφεία του έρχεται να επιβεβαιώσει ό,τι ψιθυριζόταν με βεβαιότητα στους διαδρόμους: το πρόβλημα δεν ήταν ποτέ μόνο τεχνικό. Ήταν – και παραμένει – βαθιά θεσμικό.
Αυτό που ξεκίνησε ως έρευνα για επιδοτήσεις σε «νέους αγρότες», μετατρέπεται πλέον σε κατηγορητήριο κατά της θεσμικής αφέλειας: χιλιάδες στρέμματα δημόσιας γης δηλώνονταν επί χρόνια ως ιδιωτικά, δεκάδες φάκελοι περνούσαν «αυτομάτως» και εκατομμύρια ευρώ κατευθύνονταν σε πρόσωπα που ούτε αγρότες υπήρξαν, ούτε πρόκειται να γίνουν. Όλα αυτά με την ανοχή – ή την αβλεψία; – κυκλωμάτων εντός του ίδιου του Οργανισμού.
Από το 2015, ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει βρεθεί πολλαπλώς στο στόχαστρο των ευρωπαϊκών ελέγχων. Η OLAF είχε ήδη καταγράψει ανωμαλίες, οι οποίες κορυφώθηκαν με την εμπλοκή της EPPO. Το 2024, σε μια σιωπηλή αλλά κρίσιμη κίνηση, ο Οργανισμός τέθηκε υπό την επιτήρηση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ως απόρροια διοικητικής και πολιτικής αμηχανίας μπροστά στο μέγεθος των αποκλίσεων. Δεν ήταν απόφαση τεχνική – ήταν θεσμική ομολογία αποτυχίας.
Μήπως όμως το σχέδιο δεν είναι να "σώσουν" τον ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά να τον αντικαταστήσουν;Να ανατεθεί η διαχείριση των επιδοτήσεων σε ιδιωτικό φορέα, δημιουργώντας έναν παραθεσμικό μηχανισμό με τεχνοκρατική πρόσοψη και πολιτικό έλεγχο; Κακές γλώσσες το ψιθυρίζουν. Εμείς, δεν είμαστε μάντεις κακών μαντάτων. Αλλά αν δεν συμπεριλάβουμε όλα τα ενδεχόμενα στην εξίσωση, θα είμαστε αφελείς.
Ποιοι ωφελήθηκαν – ποιοι γνώριζαν
Το ζήτημα δεν είναι ποιος έφτιαξε δηλώσεις-μαϊμού ή ποια ΚΥΔ τις επεξεργάστηκαν. Το κρίσιμο ερώτημα είναι ποιοι κεφαλαιοποίησαν το χάος. Ποιες εταιρείες πληροφορικής απέσπασαν συμβάσεις εκατομμυρίων ευρώ – άλλοτε με διαγωνισμούς, άλλοτε με απευθείας αναθέσεις. Ποιοι έστησαν καριέρες και επιρροή πάνω σε έναν μηχανισμό που έπρεπε να υπηρετεί τον αγρότη και όχι την ανάθεση;
Το ευρωπαϊκό καμπανάκι – όχι απλώς προειδοποίηση, αλλά τελεσίγραφο.Η παρέμβαση του DG AGRI είναι ηχηρή λάθη, καθυστερήσεις, παραπλανητικά δεδομένα. Η Ελλάδα κινδυνεύει να απολέσει χρηματοδοτήσεις αν δεν εφαρμόσει άμεσα το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ. Και το χειρότερο; Έχει χάσει την αξιοπιστία της. Ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ Νίκος Σαλάτας, πρώην δικαστικός, αναμετράται με ένα στεγανό σύστημα παλαιών τακτικών. Η EPPO, παρά τη ρητορική περί συνεργασίας, έκανε λόγο για ελλιπή ανταπόκριση. Οι απαντήσεις που δόθηκαν, περισσότερο επικοινωνιακές παρά ουσιαστικές.
Το ΥΠΑΑΤ παίζει άμυνα ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας μίλησε για διαφάνεια, για μηδενική ανοχή. Όμως, όπως όλα δείχνουν, η διαχείριση επικεντρώνεται στην εικόνα και όχι στην κάθαρση. Δηλώσεις περί αποφασιστικότητας δεν πείθουν, όταν οι φάκελοι παραμένουν κλειστοί και οι ευθύνες αόριστες.
Το παρελθόν επιστρέφει και το Agrocapital είχε προειδοποιήσει κατέγραψε τα πρώιμα σημάδια της κρίσης με πολλά άρθρα κοντέψαμε να γίνουμε γραφικοί Το ερώτημα τώρα δεν είναι τεχνικό. Είναι πολιτικό.
Θα ανοίξει το ΟΣΔΕ – ή θα ανοίξουν οι φάκελοι; Θα ειπωθούν τα ονόματα; Θα αναζητηθούν ευθύνες; Θα πληρωθεί ξανά ο παραγωγός και πότε. Γιατί, όπως πληροφορούμαστε, οι αγρότες καραδοκούν. Και όχι με την ψήφο αυτή τη φορά – αλλά με πιο δραστικά μέσα. Οι καιροί δεν είναι ίδιοι. Ούτε η αντοχή τους.
Αν η πολιτεία δεν δώσει σαφείς απαντήσεις, η Ελλάδα κινδυνεύει να τεθεί σε καθεστώς στάσης πληρωμών
στα γεωργικά ταμεία. Και αυτή τη φορά, δεν θα φταίνε οι καιροί. Θα φταίει η επανάληψη της αδράνειας.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις