Σιτηρά: Η σιωπή των φορτίων

Η εβδομαδιαία έκθεση για τις αποστολές από τους κύριους εξαγωγείς, με ημερομηνία 21 Αυγούστου 2025, φέρνει στην επιφάνεια ανησυχητικές τάσεις και προκαλεί σοβαρές ερωτήσεις για τη στρατηγική χάραξης πολιτικής στον γεωργικό τομέα. Καθώς η παγκόσμια διακίνηση βασικών αγροτικών εμπορευμάτων επιβραδύνεται ή μεταβάλλεται απροσδόκητα, η ανάγκη για τεκμηριωμένες, μακροπρόθεσμες και πολυπαραγοντικές αγροτικές πολιτικές γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ.

Οι εξαγωγές σόγιας κατέγραψαν πτώση κατά 1,09 εκατομμύρια τόνους σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα, με τον συνολικό όγκο από την αρχή της εμπορικής χρονιάς να φτάνει τους 144,426,134 τόνους, μόλις 0,2% πάνω από τα αντίστοιχα περσινά επίπεδα. Αν και το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA) διατηρεί την πρόβλεψή του για ετήσια αύξηση 2,2% στις παγκόσμιες εξαγωγές σόγιας, η τρέχουσα εβδομαδιαία κάμψη υπογραμμίζει τη μεταβλητότητα της αγοράς και την εξάρτηση από τις εξαγωγικές επιδόσεις λίγων βασικών παικτών, που αντιπροσωπεύουν το 87,6% του παγκόσμιου εμπορίου.

Αντιθέτως, οι εξαγωγές καλαμποκιού παρουσίασαν εντυπωσιακή άνοδο, αυξανόμενες κατά 1,56 εκατομμύρια τόνους σε σχέση με την περασμένη εβδομάδα. Παρόλα αυτά, οι σωρευτικές εξαγωγές για τη φετινή εμπορική χρονιά υπολείπονται των περσινών κατά 3,9%, επιβεβαιώνοντας την πρόβλεψη του USDA για συνολική ετήσια μείωση 3,2%. Παρά την αύξηση της πρόβλεψης του Αυγούστου κατά 724.000 τόνους, το παγκόσμιο εμπόριο καλαμποκιού εξακολουθεί να εμφανίζει αδυναμίες, με τις επτά χώρες-κλειδιά να ελέγχουν το 92,1% της αγοράς.

Το εμπόριο σιταριού, το οποίο βρίσκεται μόλις στην έκτη εβδομάδα της νέας εμπορικής περιόδου 2025/26, εμφάνισε οριακή πτώση κατά 49.000 τόνους από την προηγούμενη εβδομάδα, με τις συνολικές εξαγωγές να διαμορφώνονται σε 32,906,929 τόνους – μείωση 10,3% σε σύγκριση με πέρυσι. Η πρόβλεψη του USDA για ετήσια αύξηση 5% παραμένει σε ισχύ, ενώ η αναθεώρηση του Αυγούστου προσέθεσε 295.000 τόνους στην αναμενόμενη συνολική ποσότητα. Οι οκτώ βασικές χώρες που παρακολουθούνται αντιπροσωπεύουν το 88,5% του παγκόσμιου εμπορίου σιταριού, γεγονός που καθιστά την αγορά εξαιρετικά ευαίσθητη σε πολιτικές και κλιματικές μεταβολές.

Αυτό που αναδεικνύεται με σαφήνεια από τα δεδομένα είναι η ανάγκη για ανθεκτικές πολιτικές, που να εστιάζουν όχι μόνο στους όγκους εξαγωγών αλλά και στην ασφάλεια εφοδιαστικής αλυσίδας, στην προβλεψιμότητα και στην τεκμηρίωση των παρεμβάσεων. Οι μικρές εβδομαδιαίες μεταβολές που καταγράφονται ενδέχεται να υποκρύπτουν μεγαλύτερες διαρθρωτικές μετατοπίσεις, που σχετίζονται με την κλιματική αβεβαιότητα, τις εμπορικές εντάσεις, ή τις διαφοροποιήσεις στη ζήτηση. Σε κάθε περίπτωση, το ζητούμενο παραμένει: η αγροτική πολιτική να επανατοποθετηθεί ως στρατηγικός πυλώνας γεωοικονομικής σταθερότητας και όχι απλώς ως εργαλείο αριθμητικών ισοζυγίων.

Καθώς το εμπόριο των τριών βασικών δημητριακών – σόγιας, καλαμποκιού και σιταριού – καθρεφτίζει ευρύτερες παγκόσμιες εξελίξεις, η γεωργική στρατηγική της επόμενης δεκαετίας οφείλει να στηριχθεί όχι μόνο σε μηνιαίες προβλέψεις, αλλά σε πολυκριτηριακή ανάλυση ρίσκου, διακρατική συνεργασία και επενδύσεις στην προσαρμοστικότητα. Διότι τα νούμερα, όσο σημαντικά και αν είναι, λένε μόνο την μισή αλήθεια. Η άλλη μισή γράφεται στα χωράφια.