Το Συμβούλιο ενέκρινε αναθεωρημένη στρατηγική και σχέδιο δράσης της ΕΕ για την ασφάλεια στη θάλασσα, με στόχο την αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα της ασφάλειας στη θάλασσα.
Η στρατηγική και το συνοδευτικό σχέδιο δράσης της εγκρίθηκαν για πρώτη φορά από το Συμβούλιο το 2014. Το σχέδιο δράσης επικαιροποιήθηκε στη συνέχεια το 2018. Τα δύο έγγραφα παρέχουν από κοινού ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την αντιμετώπιση διαφόρων απειλών και προκλήσεων στη θάλασσα, όπως οι παράνομες δραστηριότητες, ο ανταγωνισμός για τους φυσικούς πόρους και οι απειλές κατά της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας. Η στρατηγική έχει συμβάλει στην προώθηση της διακυβέρνησης στη θάλασσα βάσει κανόνων και έχει δώσει ώθηση στη διεθνή συνεργασία.
Στόχος της αναθεώρησης είναι να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ διαθέτει ευρύ φάσμα αποτελεσματικών εργαλείων για την αντιμετώπιση νέων και εξελισσόμενων απειλών και προκλήσεων για την ασφάλεια, μεταξύ των οποίων ο αυξανόμενος στρατηγικός ανταγωνισμός για ισχύ και πόρους στις θαλάσσιες λεκάνες γύρω από την ΕΕ και πέραν αυτής, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, οι υβριδικές επιθέσεις και οι κυβερνοεπιθέσεις κατά θαλάσσιων υποδομών. Η αναθεωρημένη στρατηγική αποτελεί το πλαίσιο για την ανάληψη περαιτέρω δράσης από την ΕΕ, με σκοπό την προστασία των συμφερόντων της στη θάλασσα, καθώς και την προστασία των πολιτών, των αξιών και της οικονομίας της, μεταξύ άλλων υπό το πρίσμα της αδικαιολόγητης και απρόκλητης στρατιωτικής επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
Με την επικαιροποίηση, η στρατηγική και το σχέδιο δράσης της ευθυγραμμίστηκαν επίσης με τα πρόσφατα πλαίσια και μέσα πολιτικής της ΕΕ, όπως η στρατηγική πυξίδα για την ασφάλεια και την άμυνα.
Έξι στρατηγικοί στόχοι
Η αναθεωρημένη στρατηγική της ΕΕ για την ασφάλεια στη θάλασσα και το σχέδιο δράσης της καταρτίστηκαν βάσει κοινής ανακοίνωσης της Επιτροπής και του ύπατου εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, η οποία δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2023, και περιλαμβάνουν εισηγήσεις των κρατών μελών. Η ανακοίνωση έδωσε συνέχεια σε αίτημα του Συμβουλίου του 2021 να αξιολογηθεί η ανάγκη για μια τέτοια επικαιροποίηση.
Η αναθεωρημένη στρατηγική περιλαμβάνει έξι στρατηγικούς στόχους, οι οποίοι μετουσιώνονται σε περίπου 150 συγκεκριμένες δράσεις στο συνοδευτικό σχέδιο δράσης:
- Εντατικοποίηση των δραστηριοτήτων στη θάλασσα
Για την εντατικοποίηση των δραστηριοτήτων στη θάλασσα, η ΕΕ σχεδιάζει να οργανώσει ασκήσεις για την ασφάλεια στη θάλασσα, συμπεριλαμβανομένων ετήσιων ναυτικών ασκήσεων του Ναυτικού και των ακτοφυλακών των κρατών μελών, και να ενισχύσει τις υφιστάμενες ναυτικές επιχειρήσεις της ΕΕ (Atalanta και Irini).
Στόχος είναι επίσης η ανάπτυξη επιπλέον επιχειρήσεων ακτοφυλακής στις ευρωπαϊκές θαλάσσιες λεκάνες και ο συντονισμός της παρουσίας των ναυτικών και αεροπορικών μέσων των κρατών μελών σε νέες θαλάσσιες περιοχές ενδιαφέροντος, με βάση την έννοια της «Συντονισμένης Παρουσίας στη Θάλασσα».
Άλλες βασικές δράσεις περιλαμβάνουν την ενίσχυση της καταπολέμησης των παράνομων και αθέμιτων δραστηριοτήτων στη θάλασσα, όπως η πειρατεία και οι ένοπλες ληστείες, το οργανωμένο έγκλημα, συμπεριλαμβανομένων της παράνομης διακίνησης μεταναστών και της εμπορίας ανθρώπων, καθώς και η παράνομη, αδήλωτη και ανεξέλεγκτη αλιεία. Θα ενισχυθούν επίσης οι επιθεωρήσεις για την ασφάλεια των θαλάσσιων λιμένων στην ΕΕ.
- Συνεργασία με εταίρους
Στο πλαίσιο της αναθεωρημένης στρατηγικής, η ΕΕ σχεδιάζει επίσης να εντείνει τις εταιρικές σχέσεις με ομονοούσες χώρες και με περιφερειακούς και διεθνείς οργανισμούς, να προωθήσει τον διάλογο και τις βέλτιστες πρακτικές και να διαφυλάξει τη βασισμένη σε κανόνες τάξη στη θάλασσα, ιδίως τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας.
Η ΕΕ θα εντείνει επίσης τη συνεργασία της με το ΝΑΤΟ στον τομέα της ασφάλειας στη θάλασσα, αξιοποιώντας τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα και σύμφωνα με την τρίτη κοινή δήλωση για τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ του Ιανουαρίου 2023.
- Ανάληψη ηγετικού ρόλου όσον αφορά την επίγνωση του θαλάσσιου τομέα
Όσον αφορά την επίγνωση του θαλάσσιου τομέα, θα δοθεί έμφαση στην ενίσχυση της συλλογής και ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των διαφόρων στρατιωτικών και μη στρατιωτικών αρχών που είναι αρμόδιες για τις δραστηριότητες παρακολούθησης και επιτήρησης.
Η ΕΕ θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί και να αναπτύσσει το κοινό περιβάλλον ανταλλαγής πληροφοριών (CISE) και να ενισχύει το δίκτυο ανταλλαγής πληροφοριών θαλάσσιας επιτήρησης MARSUR για την ενίσχυση της ασφαλούς ανταλλαγής πληροφοριών και του συντονισμού μεταξύ των εθνικών και των ενωσιακών αρχών στον τομέα της θαλάσσιας επιτήρησης.
Ορισμένες άλλες βασικές δράσεις περιλαμβάνουν την ενσωμάτωση διαστημικών λύσεων και την ενίσχυση της επιτήρησης με παράκτια και υπεράκτια περιπολικά σκάφη για την προώθηση της επίγνωσης καταστάσεων στον θαλάσσιο τομέα.
- Διαχείριση κινδύνων και απειλών
Η αναθεωρημένη στρατηγική δίνει επίσης ιδιαίτερη έμφαση στη βελτίωση της συλλογικής ανθεκτικότητας και ετοιμότητας της ΕΕ και των κρατών μελών της για τη διαχείριση διαφόρων κινδύνων και απειλών για την ασφάλεια στη θάλασσα.
Βασική γραμμή δράσης στο πλαίσιο αυτού του στόχου είναι η αύξηση της ανθεκτικότητας και της προστασίας των κρίσιμων θαλάσσιων υποδομών, όπως οι αγωγοί αερίου, τα υποθαλάσσια καλώδια, οι λιμένες, οι υπεράκτιες εγκαταστάσεις ενέργειας και οι τερματικοί σταθμοί ΥΦΑ σε όλες τις θαλάσσιες λεκάνες γύρω από την ΕΕ, καθώς και η ενίσχυση της συνεργασίας για την εκπόνηση περιφερειακού σχεδίου επιτήρησης των υποβρύχιων και υπεράκτιων υποδομών.
Περαιτέρω βασικές δράσεις περιλαμβάνουν τη διενέργεια τακτικών θαλάσσιων ασκήσεων σε πραγματικό χρόνο και σε επίπεδο ΕΕ που επικεντρώνονται σε τομείς όπως η προστασία των λιμένων και οι κυβερνοαπειλές και οι υβριδικές απειλές, καθώς και τη βελτίωση της έγκαιρης προειδοποίησης και των στρατηγικών προβλέψεων σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και τα κύματα θυέλλης.
- Ενίσχυση δυνατοτήτων
Ένας άλλος στρατηγικός στόχος αφορά την ανάπτυξη μη στρατιωτικών και στρατιωτικών δυνατοτήτων στον τομέα της ασφάλειας στη θάλασσα, με τη συμμετοχή της βιομηχανίας, κατά περίπτωση.
Οι προτεινόμενες γραμμές δράσης περιλαμβάνουν την ανάπτυξη κοινών απαιτήσεων για επιφανειακές και υποβρύχιες αμυντικές τεχνολογίες, τη δημιουργία διαλειτουργικών μη επανδρωμένων συστημάτων για την παρακολούθηση των κρίσιμων θαλάσσιων υποδομών και την εντατικοποίηση των εργασιών σχετικά με διάφορα έργα μόνιμης διαρθρωμένης συνεργασίας (PESCO) που αφορούν την ασφάλεια στη θάλασσα.
- Εκπαίδευση και κατάρτιση
Η στρατηγική αποσκοπεί επίσης στη διασφάλιση υψηλού επιπέδου εξειδικευμένης εκπαίδευσης, δεξιοτήτων και κατάρτισης, που είναι αναγκαίες προκειμένου η ΕΕ να μπορεί να αντιμετωπίσει τις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας στη θάλασσα.
Ορισμένες από τις βασικές δράσεις στον τομέα αυτό επικεντρώνονται στις δεξιότητες που απαιτούνται για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών και κυβερνοαπειλών, καθώς και στη διεξαγωγή ειδικών προγραμμάτων κατάρτισης που προσφέρονται σε εταίρους εκτός ΕΕ.
Επόμενα βήματα
Μετά τη σημερινή τους έγκριση, η αναθεωρημένη στρατηγική και το σχέδιο δράσης της θα εφαρμοστούν από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, σύμφωνα με τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους, με βάση τα επιτεύγματα της στρατηγικής της ΕΕ για την ασφάλεια στη θάλασσα του 2014, αξιοποιώντας υφιστάμενα μέσα και πολιτικές και ακολουθώντας τη συνολική καθοδήγηση της στρατηγικής πυξίδας.
Η εφαρμογή της στρατηγικής θα αξιολογηθεί σε τρία έτη, στο πλαίσιο κοινής έκθεσης προόδου που θα καταρτίσουν η Επιτροπή και ο ύπατος εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις