Πάνω από 266 εκατομμύρια smartphone πωλήθηκαν στην ΕΕ το 2019. Με άλλα λόγια, περισσότερο από το ήμισυ του πληθυσμού της ΕΕ αγόρασε ένα νέο τηλέφωνο μέσα σε μια μόνο χρονιά. Αυτό δεν προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη, δεδομένου ότι η τυπική διάρκεια ζωής ενός smartphone είναι λίγο περισσότερο από 2,5 χρόνια και το ένα τρίτο των τηλεφώνων χαλάνε σε σημείο που δεν μπορούν πλέον να χρησιμοποιηθούν.
Μόλις ένας στους επτά καταναλωτές επισκευάζει το σπασμένο τηλέφωνο του. Συνεπώς, τα παλιά τηλέφωνα μετατρέπονται σε ηλεκτρονικά απόβλητα - η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ροή αποβλήτων. Η ΕΕ παράγει 12 εκατομμύρια τόνους ηλεκτρονικών αποβλήτων κάθε χρόνο, 22 κιλά ανά πολίτη, και αυτά τα απόβλητα συχνά καταλήγουν να εξάγονται παράνομα. Οι γρήγορα εναλλασσόμενοι κύκλοι καινοτομίας, οι μειωμένες τιμές και η χαμηλή ποιότητα των νέων προϊόντων οδηγούν σε σύντομους κύκλους ζωής και, με τη σειρά τους, σε περισσότερη κατανάλωση, σε αυξανόμενη εξάρτηση από την εξαγωγή περισσότερων πόρων παγκοσμίως και σε περισσότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από την παραγωγή και τη μεταφορά των αγαθών.
Αυτό το οικονομικό μοντέλο βασίζεται στην εκμετάλλευση των πόρων, βλάπτει το κλίμα μας και αγνοεί τον παγκόσμιο αντίκτυπο. Τα καλά νέα; Η χρήση υλικών έχει μειωθεί στην ΕΕ εδώ και μερικά χρόνια. Τα κακά νέα; Η κατά κεφαλήν κατανάλωση πόρων εξακολουθεί να υπερβαίνει τον παγκόσμιο μέσο όρο και η μείωση δεν είναι αρκετά γρήγορη για την επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ. Με αυτήν τη φιλόδοξη ατζέντα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισήγαγε ένα νέο πλαίσιο για τις πολιτικές μας: η ΕΕ στοχεύει στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
Για να το πετύχουμε αυτό, θα πρέπει να αποσυνδέσουμε την οικονομική ανάπτυξη από τη χρήση των πόρων μέσω της μετάβασης σε μια κυκλική οικονομία. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την ενιαία αγορά ως εργαλείο για την υλοποίηση αυτού του κοινωνικού και οικολογικού μετασχηματισμού της οικονομίας μας. Τα υλικά θα παραμένουν σε κλειστό βρόχο για ολόκληρο τον κύκλο ζωής ενός προϊόντος, από την εξαγωγή έως την ανακύκλωση. Σε συνδυασμό με προϊόντα που έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και μεγαλύτερη δυνατότητα επισκευής, θα αποτραπεί κατ' αρχάς η παραγωγή ηλεκτρονικών αποβλήτων.
Το 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα νέο «Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία». Με βάση το προηγούμενο σχέδιο από το 2015, το οποίο επικεντρώθηκε κυρίως στην ανακύκλωση και τα απόβλητα, το νέο στοχεύει στην αντιμετώπιση της βασικής αιτίας της παραγωγής αποβλήτων: να καταστούν τα προϊόντα βιώσιμα ήδη από τον σχεδιασμό τους. Εάν εφαρμοστούν σε υποχρεωτική βάση νέα πρότυπα αειφορίας, όπως μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και δυνατότητα επισκευής, θα μπορούσαν να έχουν τεράστιο αντίκτυπο στις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ. Για παράδειγμα, εάν χρησιμοποιούσαμε τα smartphone για ένα χρόνο περισσότερο από ό,τι σήμερα, θα μπορούσαμε να μειώσουμε τις εκπομπές κατά 2 εκατομμύρια τόνους έως το 2030. Αναμένουμε αρκετές τέτοιες νομοθετικές προτάσεις τα επόμενα χρόνια.
Στο επίκεντρο αυτής της μετάβασης σε μια κυκλική οικονομία βρίσκεται το νέο «δικαίωμα της επισκευής» που θα κάνει τα ανταλλακτικά, τις υπηρεσίες επισκευής, τα εγχειρίδια επισκευής και τις ενημερώσεις λογισμικού προσβάσιμα για όλους. Το δικαίωμα επισκευής υποστηρίζει άμεσα τους καταναλωτές, δίνοντας τους πληροφορίες σχετικά με τη δυνατότητα επισκευής και την αναμενόμενη διάρκεια ζωής ενός προϊόντος, ώστε να μπορούν να λαμβάνουν τις κατάλληλες αποφάσεις. Συχνά, μια μεγαλύτερη διάρκεια ζωής θα αξίζει μερικά ευρώ περισσότερο κατά την αγορά του προϊόντος. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε φιλόδοξους δεσμευτικούς στόχους για τη μετάβαση σε μια πλήρως κυκλική οικονομία έως το 2050, ώστε να μην πιέσουμε τον πλανήτη πέρα από τα όρια του. Η ενιαία αγορά θα μπορούσε να γίνει η κινητήρια δύναμη αυτής της ανάπτυξης παγκοσμίως.
Τέλος, πρέπει να κοιτάξουμε πέρα από την παραγωγή που λαμβάνει χώρα στην Ευρώπη και να ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στα αγαθά που εισάγουμε από άλλες χώρες. Ο τρόπος συναλλαγών μας πρέπει να αντικατοπτρίζει τους στόχους μας για τη βιωσιμότητα και την κυκλική οικονομία. Για παράδειγμα, μικρότερες αλυσίδες εφοδιασμού θα οδηγούσαν σε μικρότερη εξάρτηση από τις εισαγωγές πρώτων υλών και σε λιγότερες εξαγωγές αποβλήτων. Επιπλέον, είναι ζωτικής σημασίας οι νέες απαιτήσεις σχετικά με τη βιωσιμότητα και την επισκευή προϊόντων στην ενιαία αγορά να εφαρμοστούν και στα εισαγόμενα αγαθά, έτσι ώστε να μην αναθέτουμε απλώς τα απόβλητα και τις εκπομπές σε άλλες χώρες. Με τη μετάβαση σε μια πλήρως κυκλική οικονομία στην ενιαία αγορά και προσαρμόζοντας την εμπορική μας πολιτική ώστε να αντικατοπτρίζει τα υψηλά μας πρότυπα βιωσιμότητας, θα αποκτήσουμε ισχυρά εργαλεία με τα οποία θα καταπολεμήσουμε την κλιματική κρίση.
ΠΗΓΗ: Forum.eu
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις